فشار خون پایین یا برعکس فشار خون بالا این روزها بسیار بیشتر افراد را درگیر خود کرده است.فشار خون بالا میتواند باعث سکته و فشار خون پایین نیز میتواند باعث اغما و مرگ شود.پس بسیار حائز اهمیت هست که به این بیماری رسیدگی شود تا اتفاقات ناگواری رخ ندهد.در ادامه با فراناز همراه باشید تا با علائم ، پیشگیری و درمان و…. برای این بیماری ها آشنا شوید.
علائم :
اگر به دنبال لیستی از علائم و نشانههای فشار خون بالا هستید خوب است بدانید چیزی پیدا نخواهید کرد. زیرا بیشتر اوقات، فشار خون بالا علامتی ندارد. این باور اشتباه وجود دارد که فشار خون بالا با احساس اضطراب، تعریق، مشکل در خواب و یا گُرگرفتگی در صورت همراه است.
ولی واقعیت این است که فشار خون بالا تا حدود زیادی بیعلامت است و می توان آن را قاتل خاموش دانست. اگر به این امید که علامتهای خاصی به شما هشدار خواهند داد که فشار خونتان بالاست، از نظارت فشار خون خود غافل شوید، خطر بزرگی را وارد زندگیتان کردهاید.
پیشنهاد میشود:
تشخیص فشار خون کار ساده ای نیست پس سعی نکنید خودتان فشار خونتان را تشخیص دهید. تشخیص پزشکی فشار خون فقط باید توسط پزشک یا مراقبین بهداشت انجام شود. عدد فشار خونتان را بدانید و تغییرات لازم برای مراقبت از سلامتی و حفظ فشار خون نرمال را انجام دهید. در بیشتر موارد، فشار خون بالا سبب سر درد یا خونریزی بینی نمیشود.
بهترین و دقیقترین شواهد علمی نشان می دهند که فشار خون بالا منجر به سر درد نمیشود به جز در مورد افزایش فشار خون اورژانسی که زمانی است که فشار خون ۱۲۰/۱۸۰ یا بالاتر است. اگر فشار خون شما به طور غیرمعمول بالاست و سر درد یا خونریزی بینی دارید و احساس ناخوشی میکنید، پنج دقیقه صبر کرده و دوباره فشار خونتان را چک کنید. اگر باز هم عدد فشار خونتان ۱۲۰/۱۸۰ میلی متر جیوه یا بالاتر بود، اورژانس خبر کنید.
به علاوه علائم دیگری نیز وجود دارند که به طور غیر مستقیم ممکن است با فشار خون بالا مرتبط باشند، اما همیشه هم ناشی از فشار خون بالا نیستند،مثل:
*لکه ی خون درون چشم :
لکههای خون در چشمها بیشتر در افراد دچار دیابت یا فشار خون بالا دیده میشوند، اما نمی توان نتیجه گرفت که این دو عارضه سبب ایجاد لکههای خون در چشم میشوند. دیدن مگس پران در چشم نیز با فشار خون بالا ارتباط ندارد، اما پزشک متخصص چشم میتواند آسیب ناشی از فشار خون بالای درمان نشده به عصب بینایی را تشخیص بدهد.
*حالت گُرگرفتگی در صورت :
گُرگرفتگی صورت زمانی روی میدهد که رگهای خونی در صورت، گشاد میشوند. این اتفاق میتواند به علتی غیرقابل پیش بینی یا در واکنش به عده ای از عوامل مانند قرار گرفتن در معرض خورشید، هوای سرد، خوردن غذای تند، قرار گرفتن در معرض وزش باد، نوشیدن مایعات داغ و استفاده از محصولات مراقبت از پوست روی بدهد.
*حالت سرگیجه:
سرگیجه میتواند از عوارض جانبی عده ای از داروهای فشار خون باشد، اما ناشی از فشار خون بالا نیست. البته سرگیجه را نباید نادیده بگیرید، مخصوصا اگر ناگهانی شروع شود.
سرگیجههای ناگهانی، از دست دادن تعادل و هماهنگی بدن و مشکل در راه رفتن همگی از علائم هشداردهندهی یک سکتهی مغزی میتوانند باشند. فشار خون بالا، ریسک فاکتوری برای سکته مغزی است.
*افزایش سن:
ریسک فشار خون بالا با بالا رفتن سن، بیشتر میشود. تا حدود ۶۴ سالگی، فشار خون بالا در میان مردان بیشتر است، اما زنان بعد از ۶۵ سالگی در معرض فشار خون بالا قرار میگیرند.
*ژنتیک یا سابقه خانوادگی:
فشار خون بالا میتواند ژنتیکی باشد.
* چاقی و اضافه وزن:
هر چـه وزنتان بیشتر باشد، به خون بیشتری برای تامین اکسیژن و مواد مغذی مورد نیاز بافتها نیاز خواهید داشت. با افزایش حجم خون در گردش در رگها، فشار وارد بر دیوارهی عروق نیز افزایش مییابد.
*عدم تحرک کافی:
افرادی که فعالیتی ندارند معمولاً ضربان قلبشان بالاتر است. هر چـه ضربان قلب شما بالاتر باشد، قلبتان مجبور است با هر انقباض سختتر کار کند و فشار وارد بر عروقتان بیشتر خواهد بود. ضمنا نداشتن تحرک بدنی، ریسک چاقی را بیشتر میکند.
*مواد مخدر و تنباکو:
سیگار کشیدن یا جویدن تنباکو نه تنها فشار خون را فورا بالا میبرد بلکه مواد شیمیایی موجود در تنباکو میتوانند به دیوارهی عروق آسیب وارد کنند. این اتفاق باعث تنگی عروق شده و ریسک بیماری قلبی را افزایش میدهد. قرار گرفتن در معرض دود دست دوم سیگار هم سبب افزایش احتمال بیماری قلبی میشود.
*مصرف بالای نمک:
نمک زیاد در غذاها میتواند باعث احتباس مایعات در بدن شده و فشار خون را بالا ببرد.
*مصرف کم پتاسیم در غذا:
پتاسیم به تعادل سدیم در سلولها کمک میکند. اگر شما از طریق تغذیه نتوانید پتاسیم کافی دریافت کنید، با تجمع زیاد سدیم در خونتان روبرو خواهید شد.
*مصرف الکل:
نوشیدن الکل به مرور زمان به قلبتان آسیب میزند و بر فشار خون اثر منفی میگذارد.
*اضطراب و استرس:
پایین آمدن فشار خون
استرس زیاد میتواند منجر به افزایش موقتی فشار خون شود. اگر عادت داشته باشید که با هله هوله خوردن و نوشیدن الکل و سیگار کشیدن، استرستان را تسکین بدهید، فقط فشار خونتان را در معرض خطر قرار میدهید.
تعدادی از بیماریهای مزمن:
یک سری از بیماریهای مزمن نیز سبب افزایش ریسک فشار خون بالا میشوند مانند بیماریهای کلیوی، دیابت و آپنه خواب. گاهی بارداری نیز میتواند مشکل فشار خون بالا ایجاد کند. هر چند فشار خون بالا در بزرگسالان شایع است، اما بچهها نیز در معرض این مشکل قرار دارند. در عده ای از کودکان، مشکلات کلیوی یا قلبی میتواند سبب افزایش فشار خون شود.
-در ادامه شما با 6 مرحله موثر میتوانید فشار خون خود را کنترل کنید.
فشار خون بالا در صورت عدم درمان میتواند به سکته مغزی، حمله قلبی، آسیب کلیوی، و از دست دادن بینایی منجر شود. بر طبق توصیه های بین المللی فشار خون سالم عدد ۸۰/۱۲۰ میلی متر جیوه است. عدد ۹۰/۱۴۰ میلی متر جیوه به عنوان فشار خون بالا در نظر گرفته شده است. راهکارهایی برای مدیریت فشار خون بالا بدون درمان های دارویی وجود دارد:
1-تحرک بدنی داشته باشید:
کارشناسان کلینیک مایو توصیه میکنند روزانه ۳۰ تا ۶۰ دقیقه ورزش میتواند به پایین آوردن فشار خون منجر شود. اگر شما تا بحال غیر فعال بوده اید، با پزشک خود درباره ورزش های امن صحبت کنید. شروع ورزش باید برای شما به آرامی باشد و ان هم با راه رفتن یا دوچرخه سواری . به تدریج سطح فعالیت های متوسط یا شدید را به روال خود اضافه کنید. حداقل دو روز در هفته ورزش های تقویت عضلات را انجام دهید.
2- رژیم غذایی دش:
این رژیم میتواند نقش موثری در کاهش فشار خون داشته باشد. رژیم غذایی دش شامل خوردن میوه، سبزیجات، غلات کامل، آجیل، لبنیات کم چرب، گوشت بدون چربی، ماهی و … است. چربی های اشباع، چربی های ترانس و کلسترول، غذا های فرآوری شده، لبنیات پرچرب، گوشت پرچرب از این رژیم حذف شده اند.
3-مصرف بسیار کم نمک:
اگر دارای فشار خون بالا هستید، میزان مصرف سدیم خود را طبق توصیه انجمن قلب کشور کشور آمریکا به کمتر از ۱۵۰۰ میلی گرم در روز برسانید یعنی کمی بیش از نیم قاشق غذاخوری. یک قاشق غذاخوری نمک ۲۴۰۰ میلی گرم سدیم دارد. البته تنها میز غذا مقصر دریافت نمک نیست، غذا های فرآوری شده و بسیاری از غذا های رستوران ها سدیم بالا دارند.
4-کاهش اضافه وزن:
وزن و فشار خون دو عامل در کنار هم هستند. از دست دادن تنها ۵ پوند وزن میتواند به کاهش فشار خون منجر شود. در این میان چربی اضافه دور کمر بسیار مهم است و به ان چربی احشایی گفته میشود. این چربی میتواند خطرات مرتبط با سلامت از جمله فشار خون بالا، را افزایش دهد. در مردان اندازه دور کمر باید کمتر از ۴۰ اینچ و در زنان باید کمتر از ۳۵ اینچ باشد.
5-عدم استفاده از سیگار و الکل:
مطالعات نشان میدهد یک ساعت بعد از استعمال سیگار، فشار خون بالا میرود. اگر شما سیگاری هستید در معرض بیشتر فشار خون بالا و ابتلا به بیماری های قلبی قرار دارید.
6-عدم استرس و اضطراب:
استرس به طور موقت میتواند منجر به افزایش فشار خون شود. سعی کنید تمام عوامل مرتبط با استرس را شناسایی و مدیریت کنید. در هنگام استرس تنفس عمیق داشته باشید. پرداختن به ورزش هایی مانند یوگا از شدت استرس روزانه می کاهد.
همه چیز درباره فشار خون بالا و پائین + راه درمان
*فشار خون پایین:
فشار خون پایین ممکن است ایده آل به نظر برسد، چون در عده ای از افراد مشکلی ایجاد نمی کند. اما در عدهای، فشار خونی که به طور غیرمعمول پایین است، سبب سرگیجه و غش میشود. در موارد شدید، فشار خون پایین میتواند بسیار خطرناک باشد.
فشار خون پایینتر از ۶۰/۹۰ میلی متر جیوه به طور کلی فشار خون پایین تلقی میشود. دلایل فشار خون پایین طیف گستردهای دارند، از دهیدراته شدن بدن گرفته تا بیماریهای جدی. مشخص کردن علت فشار خون پایین برای شیوهی درمان مهم است.
*نشانه ها و علائم فشار خون پایین:
در عده ای از افراد، فشار خون پایین نشاندهندهی یک مشکل پنهان است، مخصوصا اگر کاهش فشار خون ناگهانی یا همراه با علائم زیر باشد:
1-سرگیجه یا احساس سبُکی در سر
2-غش کردن
3- تاری دید
4- تهوع
5- خستگی
6- افت تمرکز و توجه
*شوک
فشار خون بیش از حد پایین میتواند سبب شوک شود. علائم فشار خون بسیار پایین که خطر شوک به همراه دارد شامل موارد زیر میشود:
* اختلال حواس مخصوصا در افراد سالمند
* سردی و رنگ پریدگی پوست
* تنفس تند و سطحی
* نبض تند و ضعیف
*زمان مراجعه به پزشک
هر زمان که علائم شوک را دارید باید هر چـه سریعتر پزشک خبر کنید. اما اگر معمولاً فشار خونتان پایین است، اما احساس بدی ندارید و حالتان خوب است، پزشکتان فقط توصیه میکند طی چکاپهای روتین، فشار خونتان را نظارت کنید.
حتی سرگیجه یا احساس سبُکی در سر که گهگاه بروز میکند ممکن است مشکلی نسبتا غیرجدی باشد، مثلا ناشی از دهیدراسیون خفیف بدن در اثر زیاد در معرض نور و گرمای خورشید بودن.
فشار خون معیاری است برای میزان فشاری که در عروقتان طی زمانهای فعالیت و استراحت با هر ضربان قلب ایجاد میشود.
-فشار خون سیستولیک چیست؟
عدد بالایی در قرائت فشار خون، مقدار فشاری است که قلبتان هنگام پمپاژ خون در عروق به سمت تمام بدن وارد میکند.
-فشار خون دیاستولیک چیست؟
عدد پایینی در قرائت فشار خون به مقدار فشار در عروق در زمانی گفته میشود که قلب بین دو تپش استراحت میکند. فشار خون نرمال به فشار خون پایینتر از ۸۰/۱۲۰ میلیمتر جیوه گفته میشود.
فشار خون طی روز بسته به وضعیت بدن، ریتم تنفس، میزان استرس، داروهایی که مصرف میکنید، چیزی که میخورید و مینوشید و زمان روز نوسان دارد. فشار خون معمولاً در شب، پایینترین است و بعد از بیدار شدن به میزان قابل توجهی بالا میرود.
*حد پایین آمدن فشار خون چقدر میتواند باشد؟
چیزی که برای شما فشار خون پایین محسوب میشود ممکن است برای عدهای دیگر نرمال باشد. بیشتر پزشکان فشار خون را تنها زمانی خیلی پایین میدانند که علائمی ایجاد نماید. عده ای از کارشناسان فشار خون پایینتر از ۶۰/۹۰ را فشار خون پایین میدانند.
به گزارش فراناز افت ناگهانی فشار خون میتواند خطرناک باشد. کاهش ناگهانی فشار خون میتواند سبب سرگیجه و غش شود، زیرا مغز نمی تواند خون کافی دریافت کند. ضمنا افت ناگهانی فشار خون در اثر از دست دادن ناگهانی خون به مقدار زیاد، مثلا در اثر خونریزی کنترل نشده، عفونتهای شدید یا واکنشهای آلرژیک میتواند بسیار خطرناک باشد.
بیماریها و مشکلات و عوارضی که میتوانند سبب کاهش فشار خون شوند را بشناسید:
بارداری:
سیستم گردش خون طی بارداری فورا گسترش پیدا میکند و سبب افت فشار خون میشود. این اتفاق طبیعی است و فشار خون معمولاً بعد از زایمان، به حالت پیش از بارداری برمیگردد.
مشکلات قلبی:
عده ای از بیماریهای قلبی که میتوانند سبب فشار خون پایین شوند شامل ضربان قلب بسیار کُند، مشکلات دریچهی قلب، حمله قلبی و نارسایی قلبی میشوند.
مشکلات غدد درون ریز:
بیماریهای تیروئید، ناکارآمدی غدد آدرنال، پایین بودن قند خون و در برخی موارد دیابت، میتوانند علت فشار خون پایین باشند.
دهیدراسیون:
وقتی بدن شما مقدار زیادی مایعات از دست میدهد، میتواند سبب ضعف، سرگیجه و خستگی شود. تب، تهوع، اسهال شدید، استفادهی زیاد از داروهای ادرارآور و تمرینات ورزشی سنگین و شدید میتوانند بدن را دهیدراته کنند.
از دست دادن خون:
از دست دادن خون زیاد مثلا در اثر یک آسیب جدی یا خونریزی داخلی، باعث کاهش مقدار خون در بدن شده و افت شدید در فشار خون ایجاد میکند.
عفونت شدید:
وقتی عفونتی در بدن وارد جریان خون میشود میتواند سبب افت خطرناک فشار خون شود که به ان شوک سپتیک می گویند.
واکنش آلرژیک شدید «آنافیلاکسی»:
محرکهای معمول واکنشهای شدید آلرژیک شامل غذاها، عده ای از داروها، لاتکس و زهر حشرات میشوند. آنافیلاکسی میتواند سبب مشکلات تنفسی، کهیر، خارش، تورم گلو و افت شدید فشار خون شود.
کمبود مواد مغذی در رژیم غذایی:
کمبود ویتامین B۱۲ و اسید فولیک میتواند جلوی تولید کافی گلبولهای قرمز خون را بگیرد و فشار خون را پایین بیاورد.
سن:
افت فشار خون در حالت ایستاده یا بعد از غذا خوردن معمولاً در افراد بالای ۶۵ سال رخ میدهد.
داروها:
افرادی که داروهای بخصوصی مصرف میکنند، مثلا داروهای فشار خون بالا، در معرض افت فشار خون هستند.
تعدادی از بیماریها:
پارکینسون، دیابت و عده ای از بیماریهای قلبی، افراد را در معرض افت فشار خون قرار میدهند.
*شما در خانه هم میتوانید این مشکل را حل کنید یا حداقل کاهش دهید:
علی رغم که اغلب از فشار خون بالا به عنوان یک وضعیت خطرناک پزشکی یاد میشود، اما افت فشار خون یا همان فشار خون پایین نیز میتواند منجر به عواقب شدید و حتی تهدید کننده زندگی گردد. افت فشار خون ناشی از استراحت طولانی مدت در بستر، کم آبی بدن، استرس و اضطراب، عفونت، بارداری و حتی عوارض جانبی برخی داروها است و شامل فشار خون کمتر از 60/90 میلی متر جیوه میشود.
نمک را در حد معقول مصرف کنید:
بدن مـا برای عملکرد صحیح، تعادل مایعات و پیشگیري از افت فشار خون نیاز به مقادیر کافی از نمک در روز دارد. یک فرد باید به طور متوسط روزانه یک قاشق چای خوری نمک یا در حدود 2300 میلی گرم سدیم به بدن برساند.
وعده های غذاییتان را کوچک و منظم کنید:
خوردن وعده های غذایی بزرگ و سنگین میتواند منجر به افت ناگهانی فشار خون تحت عنوان افت فشار خون وضعیتی شود. بهترین راه برای جلوگیري از بروز این حالت، انتخاب وعده های غذایی کوچکتر و کم کربوهیدرات در طول روز و اضافه کردن میان وعده های غذایی به ساعات روز است.
وضعیت فیزیکی خود را به آرامی تغییر دهید:
اگر با انجام هر حرکت فیزیکی مانند جا به جا شدن دچار تجربه سرگیجه، تاری دید، سبکی سر، میشوید، دچار افت فشار خون وضعیتی شده اید. یکی از راه های مبارزه با این علائم تغییر آرام وضعیت فیزیکی است. ماندن در یک موقعیت فیزیکی حداقل برای 60 ثانیه و مجددا جا به جا شدن، از سرگیجه ناشی از افت فشار خون وضعیتی پیشگیري میکند.
هنگام خواب بالش اضافه بردارید:
این کار یک ترفند عالی برای مبارزه با افت فشار خون است. خوابیدن با یک بالش اضافه باعث میشود سر بالاتر از سطح قلب قرار گیرد و با این کار با اثرات جاذبه زمین کمتر میشود.
از جوراب واریس استفاده کنید:
استفاده از این جوراب ها به دلیل اضافه کردن فشار به پاها، منجر به بهبود علائم افت فشار خون میشود و جریان خون را در سراسر بدن افزایش میدهد. جوراب واریس یک درمان شناخته شده برای پیش گیری از ترومبوز عروقی نیز شناخته میشود.
خیلی زیاد آب بنوشید و مایعات استغاده کنید:
نوشیدن مایعات به پیش گیری از افت فشار خون کمک میکند. افزایش مصرف مایعاتی مانند آب و یا نوشیدنی های حاوی الکترولیت مانند آب نارگیل به جلوگیری از علائم کمک میکنند.
قهوه بخورید:
باور کنید یا نه، قهوه و یا حتی چای کافئین دار یک گزینه درمانی برای افت فشار خون است. مصرف کافئین منجر به افزایش گردش خون و مبارزه با افت فشار خون وضعیتی میشود.
حتی الامکان از موقعیت های خاص و استرس زا دوری کنید:
شرایط خاصی مانند موقعیت های ترسناک یا ناراحت کننده عاملی برای افت سریع فشار خون است و آنهم به واسطه افزایش استرس.
ریشه شیرین بیان استفاده کنید:
ریشه شیرین بیان یک درمان گیاهی برای درمان فشار خون پایین است. این گیاه با حمایت از عملکرد سالم آدرنال، فشار خون را تنظیم میکند. شما می توانید ریشه شیرین بیان را در فرم های کپسول، قرص، یا حتی چای مصرف کنید. اگر از داروهای رقیق کننده خون، یا داروهای فشار خون استفاده میکنید، حتما در مورد استفاده از این گیاه با پزشک تان مشورت کنید.