راهکارهای درمانی برای پولیپ بینی

علت اصلی ایجاد پولیپ ها در اغلب موارد هنوز ناشناخته باقی مانده است.در ابتدا پولیپ کوچک است و با افزایش تورم زیرمخاطی بزرگتر می شود تا بصورت یک توده صاف و رنگ پریده درآید.پولیپ ها پایه دار،متحرک و اغلب متعدد و دو طرفه هستند .در لمس معمولا حساسیت ندارند و به راحتی قابل حرکت دادن هستند.در مقابل ،شاخک های بینی قابل حرکت نیستند و موقع دستکاری حساسیت زیادی دارند.پولیپ ها معمولا زرد کمرنگ یاخاکستری -آبی هستند ،ولی ممکن است به علت التهاب قرمز باشند.اکثر پولیپ ها در زیر شاخک میانی دیده می شوند؛زیرا منشا آنها از سینوس های بین دو چشم است.بنابراین آنچه از پولیپ که در داخل بینی قابل مشاهده است،تنها بخش کوچکی از پولیپ را تشکیل می دهد و قسمت اعظم پولیپ ها سینوس های اطراف بینی پنهان است.

گاهی پولیپ های بسیار بزرگ می توانند کل حفره بینی را پر کنند و از سوراخ پشتی بینی به طرف گلو گشترش یابند .پس از رد احتمال تومور و سایز ضایعات داخل بینی ، میتوان به درمان پولیپ اقدام کرد .بنابراین انجام آندوسکوپی تشخیضی بینی جهت تعیین منشا پولیپ و رد سایر علل انسداد بینی،ضروری است.همچنین سی تی اسکن سینوس ها وسعت درگیری سینوس ها را نشان می دهد.

خارج کردن پولیپ ها

پولیپ های وسیع و انسداد دهنده را می توان از طریق جراحی آندوسکوپیک خارج کرد.خارج کردن کامل پولیپ ها مستلزم پاکسازی سینوس های منشا آن ها به ویژه سینوس های بین دو چشم است.از این رو یک جراحی اندوسکوپیک سینوس،همان گونه که در درمان سینوزیت مزمن به کار می رود،روش جراحی استاندارد در درمان پولیپ های بینی نیز محسوب می شود.اگر پاکسازی سینوس ها به طور موثر انجام نگیرد و یا عوامل تشدید کننده پولیپ ها،(آلرژی عفونت و التهاب)مهار نشده باشد احتمال عود پولیپ ها افزایش می یابد.
پولیپ های درمان نشده که به مدت طولانی باقی باشند موجب پهن شدن استخوانهای بینی می گردند .بعضی از پولیپ ها با آسم و حساسیت به آسپرین همراه هستند.بیماران مبتلا به این همراهی ها،پیش آگهی بدتری از نظر بهبودی دارند .گاهی نیز پولیپ های بینی در زمینه واکنش های حساسیتی نسبت به قارچ ها ایجاد می شوند.در این حالت عاوه بر جراحی،استفاده از کورتیکواستروئید ها در متوقف کردن روندهای حساسیتی نسبت به آنتی ژن های قارچی،موثر است.در کودکانی که دچار پولیپ بینی هستند ،باید بیماری های عمومی مورد بررسی گیرد.

درمان

در اشکال خفیف ممکن است درصدی از بیماران با استروئید موضعی درمان شوند ولی درمان اصلی در اکثر بیماران با جراحی آندوسکوپیک عملکردی سینوس آغاز می شود .تمام سینوس ها باید به این روش درمان شوند زیرا منشا پولیپ از خود سینوس هاست.در صورت پیگیری دقیق ،پس از عمل و انجام جراحی توسط جراح مجرب ،۹۰درصد بیماران برای مدت طولانی از علائم آزار دهنده پولیپ های بینی نجات می یابند.در جراحی آندوسکوپیک عملکردی سینوس تمام بافت های سالم بینی دست نخورده باقی می ماند و فقط راه سینوس ها باز و تهویه طبیعی برقرار می شود. عصب بینایی با سینوس اسفنوئید مجاورت دارد و باید هنگام عمل مورد توجه بسیار قرار بگیرد.اختلالات آناتومیک بیشمار سینسوس ها و دشواری های زیاد این جراحی ایجاب می کند که جراحانی که این نوع عمل را انجام می دهند از تبحر،تجربه و دانش کافی برخوردار باشند تا احتمال عوارض ناگواری چون صدمه مغز و عصب بینایی به حداقل ممکن برسد.عمل جراحی آندوسکوپیک عملکرد سینوس برای پولیپ های وسیع ممکن است تا چند ساعت به طول انجامدو از ظرافت و حساسیت زیادی برخوردار است.

جراحی درمان قطعی نیست!
برخلاف تصور بسیاری از مردم ،جراحی به عنوان درمان قطعی نیست بلکه باید فقط یکی از اقدامات در روند درمانی محسوب می شود درمان پولیپ ها بسیار وابسته به درمان های نگهدارنده دارویی است و اقدام جراحی به عنوان یک مرحله مقدماتی است که می تواند درمانهای دارویی بعدی را موثر کند زیرا انسداد بینی ناشی از پولیپ مانع تاثیر گذاری درمانهای دارویی می شود و این درکان ها به مدت نامحدودی ادامه دارند .درمان پولیپ به مانند درمان فشار خون نیازمند کنترل مداوم و پیگیری های درمانی است.بطوری که آندوسکوپی های مکرر بینی پس از جراحی این امکان را فراهم می کند که در صورت عود پولیپ،در همان مراحل اولیه تشخیص داده شدهو احتمال جراحی دوباره به حداقل برسد .درچند ماهه اول معاینان ماهانه و در نهایت حتی در حالتی که بیمار در بهترین وضعیت است سالانه چند نوبت مورد معاینه بینی و سینوس ها با استفاده از آندوسکوپ قرار می گیرد تا قبل از این بیماری عود کند با تغییر دراوها کنترل شود.

نکات پس از خاتمه جراحی
توجه به نکات زیر در پیشگیری از عود پولیپ پس از خاتمه جراحی آندوسکوپیک سینوس موثر است:
۱-رفع عفونت ها و عوامل حساسیتی قبل از عمل
۲-کامل بودن جراحی و پاکسازی تمام سینوس های منشا پولیپ
۳-حفظ کامل مخاطهای سالم در حین جراحی
۴-پیگیری دقیق پس از جراحی آندوسکوپی های تشخیصی مکرر که در کلینیک انجام می شود.حتی در بهترین شرایط،کنترل اندوسکوپیک پس از عمل ،هر سه ماه یکبار توصیه می شود.
۵-استراتژی درمانی در این بیماران مبتنی بر تشخیص زودهنگام عود از طریق اندوسکوپی های تشخیصی است تا از این راه پیش از اینکه پولیپ ها به مرحله ای برسند که محتاج جراحی اندوسکوپیک دوباره شوند ،با مداخباه غیرجراحی کنترل شوند.
۶-شستشوی مکرر با سرم های نمکی مهمترین نکته ای است که بیماران اید پس از جراحی باید باید به آن توجه کنند.این شستشوها موجب کمک به عملکرد سینسو ها پس از جراحی می شود.سینسو ها معمولا در بیماران مبتلا به سینوزیت مزمن و پولیپهای بینی،عملکرد طبیعی خود را از دست می دهند.در صورتی که جراحی به نحو مطلوب و با تبحر کامل در باز کردن تمام سینوس ها انجام شده باشد،مدت زمان طولانی لازم است تا این سینوس ها عملکرد طبیعی خود که خارج کردن ترشحات با حرکات مژک های سلول های لایه سطحی سینوس است بدست آورند.این زمان یک دوره بحرانی و حساس به حساس به حساب می اید چراکه تجمع ترشحاتت در داخل سینوس و خارج نشدن آن موجب پیدایش محیط مناسبی برای رشد و نمو باکتری ها و به دنبال ان ایجاد التهاب و زمینه عود پولیپ می شود.شستشوی مکرر و مرطوب کردن ترشحات داخل بینی با استفاده از بخور ساده موجب روان تر شدن خروج ترشحات سینوس ها و در نتیجه از بین رفتن تجمعات باکتریایی می شود.
۷-اسپری های بینی از داروهای رایج مورد استفاده در دوران پس از جراحی هستند.میزان و مدت تجویز بر اساس آندوسکوپی های پس از عمل تعیین می گردد.
۸-بیماران مبتلا به پولیپ های منتشر بینی و یا سینوزیت مزمن باید توجه داشته باشند که جراحی اندوسکوپیک سینوس تنها یک مرحله از درمان آنها به شمار می رود و قسمت اصلی درمان در گروی پیگیری دائمی بر اساس معاینات دوره ای اندوسکوپیک است.

گردآوری : فراناز