راه های اصلی پیشگیری از سرطان رحم چیست؟

راه های اصلی پیشگیری از سرطان رحم چیست؟

در حدود ۵۰ تا ۷۰درصد افراد در سال‌های اولیه فعالیت جنسی ( افراد جوان ) دچار عفونت یا ویروس HPV می‌شوند؛ ولی این عفونت در اکثر موارد گذرا است و خود به خود بدون هیچ نشانه‌ای  برطرف می‌شود، ولی در بعضی موارد باعث تغییرات بافتی در سیستم تحتانی دستگاه تناسلی شده و در صورت عدم تشخیص بموقع این تغییرات بافتی، علائم و شکایات سرطان گردن رحم بروز می‌کند.

 

 

سرطان گردن رحم دومین علت مرگ زنان بعد از سرطان سینه در سنین ۱۵-۴۴ سالگی است. حتی در بسیاری از کشورهای در حال توسعه شایع‌ترین علت مرگ ناشی از سرطان در زنان می‌باشد . سالیانه نیم میلیون مورد سرطان گردن رحم در دنیا تشخیص داده می‌شود و نزدیک ۲۵۰۰۰۰ هزار مورد مرگ ناشی از آن حادث می‌گردد. این بیماری که در اثر ویروس پاپیلومای انسانی ایجاد شده و در اثر تماس‌های جنسی در دستگاه تناسلی زنان جایگزین می‌شود، شایع‌ترین عامل بیماری مقاربتی است.

در حدود ۵۰ تا ۷۰درصد افراد در سال‌های اولیه فعالیت جنسی ( افراد جوان ) دچار عفونت یا ویروس HPV می‌شوند؛ ولی این عفونت در اکثر موارد گذرا است و خود به خود بدون هیچ نشانه‌ای  برطرف می‌شود، ولی در بعضی موارد باعث تغییرات بافتی در سیستم تحتانی دستگاه تناسلی شده و در صورت عدم تشخیص بموقع این تغییرات بافتی، علائم و شکایات سرطان گردن رحم بروز می‌کند. این ویروس بیشتر از ۱۰۰ نوع دارد که حدود ۴۰ مورد آن در دستگاه تناسلی زنان ایجاد بیماری می‌کند. شایع‌ ترین ویروس که در ایجاد سرطان گردن رحم نقش دارد، نوع ۱۶ و در درجه بعد نوع ۱۸ می‌باشد؛ بطوریکه ۷۵ درصد موارد سرطان گردن رحم در اثر عفونت با این دو نوع ویروس HPV ایجاد می‌شود. انواع ویروس‌های با خطر کمتر، نوع ۶ و ۱۱ می‌باشند که ۹۰درصد عامل ایجادکننده زگیل‌های تناسلی هستند. سن شیوع این زگیل‌های تناسلی کمتر از ۲۵ سالگی است.

 

ویروس پاپیلوی انسانی یک DNA ویروس است
ویروس پاپیلوی انسانی(HPV)یک DNA ویروس است که تمایل به ایجاد بیماری در غشا‌های مخاطی و پوست دارد. علاوه بر مخاط گردن رحم که بیشترین تمایل به ایجاد بیماری دارد، به پوست دستگاه تناسلی، حفره دهان ، مجرای ادرار و مثانه و غشای مقعد نیز تمایل دارد و به این ترتیب می‌تواند در ایجاد سرطان درحفره دهان، مقعد و دستگاه تناسلی آقایان نیز نقش داشته باشد. ارتباط سرطان گردن رحم با ویروس پاپیلومای انسانی نزدیک به ۱۰۰درصد (۹/۹۹ درصد) تشخیص داده شده است؛ به طوری‌ که مطالعات نشان داده است که خطر مرگ با ویروس شماره ۱۶ (نوع پرخطر)  برای ابتلا به سرطان گردن رحم، ۴۳۴ برابر بیش از فردی است که به این ویروس آلوده نشده است؛ در حالی‌که در ارتباط سرطان ریه با سیگار در یک فرد سیگاری احتمال خطر ابتلا به سرطان ریه ۸ برابر بیشتر است؛ پس ارتباط HPV با سرطان گردن رحم حدود بیش از ۵۰ برابر ارتباط سیگار با سرطان ریه می‌باشد.

 

پیشگیری از سرطان گردن رحم، انجام تست پاپ اسمیر
قبل از شناخت عامل ایجاد کننده سرطان گردن رحم ( ویروس HPV) ، پیشگیری از آن به وسیله انجام تست پاپ اسمیر امکان پذیر می‌باشد که در حقیقت پیشگیری ثانویه با تشیخص مراحل اولیه بیماری و ریشه‌کن کردن ضایعات قبل از سرطانی است . در این روش که یک روش سلول‌ برداری مخاط گردن رحم می‌باشد، تغییرات سلولی قبل از سرطان مهاجم تشخیص داده می‌شود؛ ولی این تست ۲۰درصد تا ۳۰درصد جواب منفی کاذب دارد؛ یعنی ممکن است در یک نمونه حدود ۲۰-۳۰درصد بیماری کشف نشود و تکرار آن، موارد منفی کاذب را کم کند.  به این جهت توصیه می‌گردد که این تست بعد از ازدواج هر سال تا سه سال انجام شود و در صورت منفی بودن تست (طبیعی بودن آن)، فواصل به ۲-۳ سال یکبار افزایش یابد. به این ترتیب، با توجه به این اینکه زمان لازم برای تبدیل تغییرات قبل از سرطان به سرطان مهاجم در گردن رحم حدود ۱۰ سال است،. انجام این تست با این جدول زمانی به تشخیص بیماری در مراحل اولیه و ریشه کن کردن آن منجر می‌شود.

این روش غربالگری در کشورهای پیشرفته باعث شده است که ۷۵درصد خطر سرطان گردن رحم کاهش یابد، ولی در کشورهای در حال توسعه به‌ دلیل عدم آگاهی از این روش پیشگیری، یعنی تشیخص مراحل اولیه از طریق غربالگری، چندان موثر نبوده است و در حال حاضر ۸۰درصد مرگ و میر ناشی از سرطان گردن رحم در کشورهای در حال توسعه حادث می‌گردد. در سال‌های اخیر با اینکه تغییراتی در روش پاپ اسمیر به صورت انجام پاپ اسمیر به روش بررسی سلول‌های شناور (در مایع LBC ) نیز معرفی گردید؛ ولی این روش هم نتوانست در کشورهای در حال توسعه، میزان مرگ و میر ناشی از سرطان گردن رحم را کاهش دهد.  بعد از شناختHPV  در خلال دهه‌های گذشته به عنوان عامل ایجادکننده سرطان گردن رحم از تست تشیخصی DNA ویروس در ترشحات آن استفاده شد. اگرچه این تست حساسیت خاصی داشت، چون در افراد سالم، به‌خصوص جوان‌ها بدون وجود بیماری می‌تواند مثبت باشد و ویژگی‌های خاصی نداشت، این تست هم به عنوان تشیخص ضایعات قبل از سرطانی به تنهایی ارزشمند نبود ، مگر اینکه به همراه پاپ اسمیر انجام می‌گرفت.

 

پیشگیری اولیه از سرطان گردن رحم
ایمونولوژیست‌ها برای پیشگیری اولیه از سرطان گردن رحم، در جهت تهیه واکسن HPV برآمدند. در سال ۱۹۹۰، از ذرات بدون بیماری ویروس که نقش عفونی یا سرطانی ندارد، توانستند واکسن HPV را تهیه کنند. این واکسن سطح آنتی‌ بادی قابل توجهی علیه ویروس HPV ایجاد می‌‌‌‌کند. به نظر می‌رسد اگر اقدامی در جهت پیشگیری اولیه از سرطان گردن رحم انجام نشود، تا ۲۰۲۰ خطر سرطان گردن رحم در دنیا ۴۲درصد افزایش ‌می‌یابد که این بیشتر مربوط به کشورهای در حال توسعه است. آمار رقم افزایش ۵۶ درصد در کشورهای درحال توسعه در مقابل ۱۱درصد در کشورهای توسعه یافته را نشان می‌دهد.

 

واکسن‌های ضد سرطان گردن رحم
واکسن‌های ضد سرطان گردن رحم شامل نوع چهارگانه است که علیه ویروس شماره ۱۶ و ۱۸ و ۶ و ۱۱ ساخته شده و نه تنها از سرطان گردن رحم، بلکه از زگیل‌های تناسلی نیز پیشگیری می‌کند و دیگری واکسن دوگانه است که جهت مقابله با ویروس HPV شماره ۱۶ و ۱۸ ساخته شده است. توصیه می‌شود واکسن ضد سرطان گردن رحم درسنین قبل از ازدواج، یعنی ۹-۲۶ سالگی تزریق شود. این واکسن معمولاً در سه مرحله تزریق می‌شود که در مورد واکسن چهارگانه، دومین تزریق در فاصله دو ماه بعد از تزریق اول و سومی شش ماه بعد از تزریق اول انجام می‌‌گیرد. این واکسن کاملاً بدون خطر است و ایجاد بیماری و یا سرطان نمی‌‌کند،  اما بهتر است بعد از تزریق واکسن، با روش پاپ اسمیر مطابق برنامه قبل پیشگیری صورت گیرد. به نظر می‌رسد پیشگیری اولیه به‌ وسیله واکسیناسیون علیه سرطان گردن رحم در کشورهای در حال توسعه که روش پیشگیری ثانویه (یعنی غربالگری بوسیله تست پاپ اسمیر) چندان موفق نبوده است، ارزشمندتر باشد.

 

گردآوری : فراناز

جدیدترین مطالب سایت