افرادی که نامزد دارند بخوانند. بارها در محافل عمومی و مهمانیهای خانوادگی دیده شده که برخی زوجها در دوران نامزدی با رفتاری نامتناسب نه تنها شان خود را پایین آورده، بلکه ارزش همسر خود را نیز در مقابل دیگران از بین برده اند و این مساله زمینه ساز بروز اختلافات در میان آنها شده است، چرا که طرفین مواردی را زیر پا گذاشته اند که از اخلاق به دور بوده و خاطر همسرشان را نیز مکدر کرده است.
از سوی دیگر، عدم رعایت ضوابط بین زوجها به افزایش آمار طلاق نیز دامن زده است و برخی از آنان با کوچکترین اختلافی روانه دادگاه میشوند تا به زندگی خود خاتمه دهند. بنابراین آموزش مهارتهای ارتباطات میان فردی بسیار حائز اهمیت است که نباید آن را ساده انگاشت و در این میان خانوادهها و مراکز آموزشی نقش پررنگی را برای آمادگی جوانان در امر ازدواج ایفا میکنند، چرا که با افزایش مهارتها، ازدواجهای مستحکمی شکل خواهد گرفت.
مشاوران و روانشناسان خانواده به زوجها تاکید میکنند که اگر به تازگی نامزد کرده اید و قرار است با نامزدتان به دیدار اقوام خودتان و همسرتان بروید باید نکاتی را رعایت کنید. آنها میگویند که در ملاقات با اقوام در کنار نامزدتان این گونه باشید. حتما از قبل مشخص کنید که به دیدار کدام یک از اقوام خود میروید و اگر فردی که به دیدار او میروید اخلاق و رفتار خاصی مثل شوخ طبعی، زودرنجی، غرور، خودبینی، رفتار خودمانی، رفتار سرد و… دارد حتما از قبل با نامزدتان در میان بگذارید. پس از ورود به منزل ضمن معرفی اعضای خانواده اقوامتان به نامزدتان ترجیحا برای نشستن دو صندلی کنار هم را انتخاب کنید.
اگر سینی نوشیدنی را در مقابل شما میگیرند، بهتر است اگر کنار هم نشسته اید ابتدا یک نوشیدنی برای نامزدتان بردارید و برای او قرار دهید، هنگام خوردن میوه بهتر است برای نامزدتان هم پوست پرتقال یا خیار را کنده و به وی تعارف کنید.
تفاوتی ندارد به منزل اقوام خودتان رفته باشید یا اقوام نامزدتان؛ سعی کنید اجتماعی باشید و همانند یک مجسمه یا یک ربات فقط بیننده و شنونده نباشید. لبخند بزنید، سرتان را تکان دهید، سوال کنید و ساکت نباشید. در نظر بگیرید در عین رفتار اجتماعی نباید زیاد حرف بزنید.
بهتر است از اعضای اقوام نامزدتان که به منزلشان رفته اید سوالاتی در مورد وضعیت آنها نظیر تحصیلات، شغل و… بپرسید. شما باید خودتان را نیز نشان دهید و خود را در دل اقوام نامزدتان جا کنید. فراموش نشود تحسین شما یا نامزدتان به نفع هر دوی شماست. بنابراین رفتارهای بچهگانه نداشته باشید.
معمولا آقایان در خلوت و در کنار نامزدشان ادا و رفتارهای عجیبی از خودشان بروز میدهند، اما به هیچ وجه در جمع بهویژه در مقابل اقوام نامزدتان از این قبیل شیرین کاریها انجام ندهید. اگر ناهار یا شام دعوتید، همینطور روی صندلی ننشینید. شما هم مشغول کمک کردن برای آماده شدن اسباب ناهار و شام باشید و به گرمی رفتار کنید.
اگر به اتفاق خانواده خودتان یا نامزدتان به مهمانی رفته اید، در نتیجه تا بزرگ خانواده بلند نشده نباید بلند شوید و اگر به اتفاق نامزدتان هستید، بهتر است از قبل زمان بندی مهمانی را با نامزدتان هماهنگ کرده باشید تا مثلا موقعی که هنوز نامزدتان میوه ای را که مشغول خوردن آن است تمام نکرده قصد رفتن نکنید. برای مثال تعیین کنید نیم ساعت که شد هر چه را قرار است میل کنی به اتمام برسان و آماده رفتن شو.
با وجود این، موقعی که قصد رفتن دارید از نامزدتان (ترجیحا آقا به خانم) در مورد رفتن سوال کنید، اگر این سوال از جانب خانم به آقا باشد صورت خوبی نخواهد داشت، نه برای اقوام خانواده آقا و نه برای اقوام خانواده خانم. تمامی این موارد نکات ریزی است که در صورت عدم رعایت باعث رنجش خاطر زوجها میشود؛ مسائلی که به راحتی قابل تحقق هستند، ولی بیشتر زوجهای جوان بدون توجه به آن زمینه کدورتهای بعدی را فراهم میکنند و وقتی برای مشکلاتشان به مشاوره مراجعه میکنند مشخص میشود که چه مسائل قابل حلی عامل مشاجره آنها شده است.
از سوی دیگر، مهارتهای بین فردی هم نقش بسزایی را در رضایت زناشویی دارد، چرا که زن و شوهر مکمل یکدیگرند و باید خلأهای یکدیگر را پر کنند، اما وقتی زوجها در این زمینه مهارت کافی نداشته باشند تفاوت همسران خود را نمیپذیرند و این مساله پیش درآمد اختلافات بعدی خواهد شد. این در حالی است که این موارد تا قبل از سنین ازدواج نه در دوران مدرسه و نه در دوران دانشگاه به جوانان آموزش داده نمیشود و سیستم آموزشی کشور ما در این زمینه با کاستیهایی رو به روست.
از این رو بر اساس گفته صاحبنظران باید جوانان به شناخت کافی از هم دست یابند و این امر برنامه راهبردی مسئولانی را میطلبد که در حوزه جوانان و ازدواج پیشگامند، چرا که در غیر این صورت شاهد بروز پدیده طلاق خواهیم بود که ناشی از ضعف ارتباطی بین زوجهاست، زوجهایی که میتوانند با آموزش، یادگیری و گفتوگو زندگی بدون تنشی را با وجود تفاوتهای فردی داشته باشند.
این در حالی است که خانوادهها نیز از این قاعده مستثنا نیستند، چرا که برخی والدین شیوه تربیتی شان به گونه ای است که فرزندان خود را متعهد بار نمیآورند و همین امر بسترساز مشکلات در زندگی مشترک آنها خواهد شد. بنابراین برای شکلگیری یک ازدواج موفق وجود مولفههای شخصیتی ضروری است که حتما زوجها باید در انتخاب خود آنها را در اولویت قرار دهند تا به این طریق میزان مشکلات میان فردی کاهش یابد.
رئیس انجمن آسیب شناسی اجتماعی ایران درباره رعایت ضوابط بین زن و شوهر، میگوید: رابطه زناشویی بر مبنای احترام متقابل است. زن و شوهر براساس تعهدی که دارند باید وظایف و تکالیفی را در قبال هم بپذیرند. عمل به این وظایف احترام به طرف مقابل است، اما انتظار نیست همه افراد بدون کاستیها با وظایف خود آشنا باشند.
کوروش محمدی میافزاید: گاهی از سر ناآگاهی و از سر تربیت ناصحیحی که زوجها قبل از ازدواج داشتهاند آنها این وظایف را به خوبی انجام نمیدهند. باید پذیرش تفاوت افراد در نظر گرفته شود، چرا که هر فردی با فرد دیگری حتما تفاوتهایی به لحاظ خلقی و شخصیتی دارد. قرار نیست همه مثل هم فکر کنند و مثل هم تصمیم بگیرند.
این اصل به عنوان یک مهارت به کمک رابطه زناشویی میآید. او ادامه میدهد: وقتی افراد تفاوتها را بپذیرند سطح اختلافات افت پیدا میکند و جایش را به تفاوتها میدهد. تفاوتها عامل بی احترامی محسوب نمیشود و به راحتی قابل حل هستند.
محمدی اظهار میکند: توصیه میشود زوجها نه برای احترام به طرف مقابل بلکه به دلیل سلامت روان خود از برخی رفتارها و خطاهای دیگران از خود گذشت نشان دهند. او بیان میکند: رابطه بدون شناخت خطرناک است و نتیجه آن آمار فزاینده طلاق است، اما زوجهای هوشمند که مهارتهای لازم را در ارتباطات دارند در محافل عمومی و انظار حرمت همدیگر را حفظ میکنند.
رئیس انجمن آسیب شناسی اجتماعی ایران میگوید: از سوی دیگر، باید حساسیتهای مبتنی بر جنس را نیز مدنظر داشت، چون زنان نسبت به بسیاری از مسائل حساسیت دارند و هرگز مایل نیستند جلوی دیگران در قالب مزاح و شوخی تحقیر شوند.
این موارد مسائلی است که با گفتمان حل میشود. او عنوان میکند: افراد باید به خودآگاهی و دگرآگاهی برسند و با نکات ضعف، قوت، آسیب پذیر و آن چیزهایی که خودشان را خوشحال و ناراحت میکند آشنا باشند تا این موارد را در رابطه با طرف مقابل نیز رعایت کنند. محمدی خاطرنشان میکند: اگر آگاهی متقابل وجود داشته باشد، افراد طوری رفتار نمیکنند که باعث دلخوری طرف مقابل شود.
او اضافه میکند: امروزه به واسطه تغییراتی که در نوع ارتباطات اتفاق افتاده شکل توقعات بین زوجها متفاوت و شکننده شده است. در گذشته افراد به راحتی قبل از آنکه به زندگیشان آسیبی وارد شود از کنار مسائل عبور میکردند، اما امروزه خیلی از جوانان به راحتی سر مسائل جزئی به اختلاف میخورند و توقعاتشان بر اساس دنیای ماشینی است و خیلی در اندیشه مدارا کردن نیستند.
او ادامه میدهد: زوجهای امروزی در لحظه مایلند حق خود را بگیرند و چندان توجهی به اتفاقات ندارند، حتی ممکن است اختلافشان به طلاق هم بینجامد. محمدی توضیح میدهد: گاهی اوقات برخی زوجها در جمع همسر خود را مسخره میکنند تا دیگران را به خنده بیندازند، در حالی که این امر آسیب به رابطه زناشویی وارد میکند و دیوار بی اعتمادی را بین زوجها بالا میکشاند. از این رو باید زوجها در ابتدا به خودآگاهی برسند و بعد با گفتمان به دگرآگاهی دست یابند.