مهمترین ویژگی گرانترین فلزات جهان این است که مقاومت بسیار بالایی در برابر خوردگی دارند، دچار زنگ زدگی نمیشوند و ماهیت شیمیایی منحصر به فردی دارند. این فلزات پرکاربرد و مفید هستند و به عنوان فلزات نجیب هم شناخته میشوند. اگرچه قیمت آهن و فولاد برای خرید آهن حائز اهمیت است، اطلاع از رده بندی و شناخت گرانترین فلزات در انتخاب کاربری و برآورد هزینه ها بی تاثیر نیست. در ادامه به بررسی انواع فلزات گران قیمت در جهان میپردازیم.
هیچ کدام از 10 فلزی که در ادامه معرفی مینماییم به اندازه آهن و فولاد کاربرد ندارند. بسیاری از صنایع مختلف نیاز شدیدی به آهن و فولاد دارند و هیچ محصولاتی نمیتوانند جایگزین این مقاطع فلزی شوند و انتظارات صنایع مختلف را برآورده کنند و به همین خاطر حتی قیمت بالاتر فلزات گرانبها و کمیاب نیز نشاندهنده اهمیت بیشتر آنها به اندازه آهن نخواهد بود.
در میان آلیاژهای آهن یکی از آنها قیمت بیشتری داشته و نسبت به دیگر آلیاژها برتری بیشتری دارد؛ این آلیاژ فولاد ضد زنگ یا استیل نام دارد. آلیاژهای استیل نسبت به آلیاژهای رایج قیمت بیشتری دارند و در صنایع حساستری از آنها استفاده میشود؛ صنایعی که نمیتوان از فولادهای معمولی در آنها استفاده کرد.
قیمت گرانترین فلزات جهان با توجه به عوامل و فاکتورهای مختلفی ممکن است دائماً در حال نوسان باشد که از جمله مهمترین این عوامل میتوان به میزان عرضه و تقاضا اشاره کرد. عامل مهم دیگر که میتواند تاثیر بسیار زیادی روی قیمت این فلزات داشته باشد؛ میزان تولید سالانه و کاربردهای استراتژیک آنها است. برای مثال از پلاتین در کاتالیستهای خودروهای دیزلی استفاده میشود، اما در سال 2015 با سقوط فولکس واگن، قیمت پلاتین که از طلا بیشتر بود تا حد زیادی کاهش پیدا کرد.
قیمت گرانترین فلزات جهان بر اساس سه فاکتور کمیاب بودن، کاربرد و تقاضای بازار مشخص میشود. اگرچه فلز طلا به عنوان گرانترین فلز شناخته میشود، در واقعیت شکل ظاهری و کاربرد آن در جواهرات به محبوبیت آن کمک بیشتری میکند. فلزهایی با قیمت بالاتر اغلب بسیار کمیاب هستند، به عنوان فلزات زینتی کاربرد ندارند و بیشتر در صنعت استفاده میشوند. از جمله گرانترین فلزات جهان به ترتیب در سال جدید میتوان به رودیوم، پلاتین، طلا، روتنیوم، ایریدیوم، اوسمیوم، رنیوم، نقره، اسکاندیم و ایندیوم اشاره کرد که در ادامه به توضیحات بیشتری از آنها میپردازیم.
رودیوم فلزی است که عنوان گرانترین فلز جهان را دارد. این فلز مقاومت بسیار مطلوبی در برابر خوردگی از خود نشان میدهد و به عنوان یک فلز انتقالی بیاثر و به رنگ سفید-نقرهای آن را میشناسند. خرید و فروش رودیوم بعد از اینکه قیمتها در سال جاری 30 درصد افزایش داشتند، بسیار داغ شد و شاید جالب باشد که قیمت این فلز از طلا بسیار بیشتر است و از آنجایی که بسیار کمیاب است، تنها در کسری از مقدار طلا یافت میشود.
قیمت بالا رودیوم نسبت به طلا به معادن بیشتر طلا نسبت به معادن رودیوم مربوط میشود. این فلز بیشتر در کشورهایی مانند روسیه، آفریقای جنوبی و کانادا استخراج میشود و از جمله کاربردهای آن میتوان به استفاده در چراغهای جستجو، آیینهها و البته تزئینات جواهرات اشاره کرد.
فلز پلاتین به خاطر ویژگیهای مختلفی مانند درخشش، ظاهر براق و همچنین ویژگی چکشخواری و مقاومت بالا در برابر خوردگی بسیار پرطرفدار و محبوب است و به همین خاطر از آن بیشتر در جواهرسازی، ساخت انواع سلاحها، هوانوردی و همچنین تجهیزات دندانپزشکی استفاده میشود. شاید سرمایهگذاری کردن روی این فلز بسیار پرخطر و پرریسک باشد، اما از آنجایی که میزان عرضه و تقاضای آن بسیار زیاد است، بنابراین میتوان انتظار سودهایی استثنایی از آن داشت.
بسیاری از افراد از شنیدن اینکه پلاتین از طلا کمیابتر است تعجب میکنند. وزن این فلز تقریباً دو برابر وزن طلا است و خالص بودن این فلز باعث میشود که ضد حساسیت باشد و به همین خاطر برای افرادی که به آلیاژهای طلا حساسیت دارند، بسیار مناسب است. از بزرگترین تولیدکنندگان فلز پلاتین میتوان روسیه، آفریقای جنوبی و کانادا را نام برد.
از جمله محبوبترین فلزهای جهان میتوان به طلا اشاره کرد. چرا که دوام بسیار زیاد، انعطافپذیری مناسب و ظاهری بسیار زیبا و درخشان دارد و اگر بخواهیم به گرانترین فلزات جهان به ترتیب اشاره کنیم، طلا در جایگاه سوم از نظر محبوبیت و قیمت قرار دارد. درخشش بالا، رنگ طلایی و خواص شیمیایی آن باعث شده تا افراد زیادی خواهان این فلز در جهان باشند.
البته محبوبیت زیادی این فلز دلایل دیگری نیز دارد که از جمله آنها میتوانیم به ارزش طلا به عنوان نماد ثروت، اعتبار و البته قدرت در هر جامعهای که از آن استفاده میکنند، اشاره کنیم. از این فلز به شکل قابل توجهی در تولید سکه، جواهرات و البته هنر استفاده میشود که آفریقای جنوبی، ایالات متحده، استرالیا و چین نقشی اساسی در تولید آن دارند.
در بین گرانترین فلزات دنیا به ترتیب، روتنیوم جایگاه چهارم را به خود اختصاص داده است. این عنصر شیمیایی را با نماد Ru و عدد اتمی 44 نمایش میدهند و از آنجایی که در برابر عناصر خارجی مقاومت بسیار مطلوبی دارد، بنابراین در اکثر مواقع از آن به عنوان آلیاژ برای افزایش میزان سختی پلاتین و پالادیوم استفاده میکنند.
از این فلز در دستگاههای الکترونیکی و در صنعت الکترونیک هم به شکل فزایندهای از آن بهعنوان مادهی آبکاری جهت اتصالات الکتریکی استفاده میشود و کشورهایی مانند روسیه، آمریکای شمالی، آمریکای جنوبی و کانادا از جمله بزرگترین تولیدکنندگان فلز روتنیوم محسوب میشوند.
در بین تمامی فلزات موجود روی زمین فلز ایریدیوم دارای دومین چگالی بالا بوده و به عنوان یک فلز انتقالی سخت به رنگ نقرهای-سفید شناخته میشود. این فلز مقاومت بسیار زیادی در برابر سختی از خود نشان میدهد و میتوان آن را در شهاب سنگها و پوسته زمین پیدا کرد. از جمله خصوصیات ظاهری این فلز میتوان به رنگ سفید و درخشان و البته نقطه ذوب بسیار زیاد اشاره کرد.
این فلز نقش بسیار حیاتی و مهمی در پیشرفت بهداشت، وسایل نقلیه و الکترونیک دارد و آن را به عنوان محصول جانبی استخراج نیکل تولید میکنند؛ بیشترین میزان ذخیره فلز ایریدیم در آفریقای جنوبی و روسیه پیدا میشود.
فلز اوسمیوم به عنوان یک عنصر فوقالعاده کمیاب در آلیاژها و سنگهای معدن پلاتین یافت میشود و در بین عناصر طبیعی این فلز متراکمترین ساختار را داشته و برای ساخت نوک قلم کنتاکتهای الکتریکی از آن استفاده میکنند. این فلز در قسمتهایی از کشور روسیه و همچنین بخشهایی از مناطق شمالی و جنوبی کشور آمریکا پیدا میشود.
اگر بخواهیم فلزات را از نظر نقطه ذوب و نقطه جوش بالا دستهبندی کنیم رنیوم میتواند رتبه سوم را در بین تمامی فلزات به خود اختصاص دهد. این فلز جزو متراکمترین و در عین حال نادرترین فلزات در پوسته زمین شناخته میشود و شاید جالب باشد بدانید که مولیبدن به عنوان محصول جانبی معدن مس میتواند فلز رنیوم را تولید کند.
این فلز را به عنوان استحکام دما بالا به سوپر آلیاژهای پایه نیکل اضافه میکنند تا در موتورهای توربین با دمای بالا کاراریی داشته باشند؛ این فلزات همچنین در ساخت کنتاکتهای الکتریکی و همچنین ترموکوپلها نیز مورد استفاده قرار میگیرد. از جمله سه تولیدکننده برتر فلز رنیوم میتوان شیلی، قزاقستان و همچنین ایالات متحده را نام برد.
تاکنون فلزات بسیار زیادی توسط بشر کشف شده است، اما باید بدانید که در بین تمامی آنها فلز نقره بالاترین میزان رسانایی الکتریکی و همچنین رسانایی حرارتی را دارد. این فلزات به صورت خالص در پوسته زمین و همچنین در کانیهایی مانند کلرارگیریت و آرژانتیت وجود دارند و چهار تولیدکننده برتر نقره عبارتاند از پرو، چین، مکزیک و البته شیلی.
این فلز را به عنوان یک عنصر خاکی نادر و کمیاب میشناسند که رنگی مایل به سفید-نقرهای دارد. فلز اسکاندیم در اکثر ذخایر خاکی کمیاب و اورانیوم یافت میشود، اما باید بدانید که تنها از معادن بسیار انگشتشماری در سراسر جهان استخراج میشود و به همین خاطر آن را در لیست گرانترین فلز دنیا قرار دادهاند.
فلز ایندیوم یک فلز پس از گذار است که حدودا 0.21 قسمت در میلیون را از پوسته زمین به خود اختصاص میدهد و آن را به عنوان نرمترین فلز بعد از فلزات قلیایی روی کره خاکی میشناسند. نقطه ذوب این فلز از سدیم و گالیم بیشتر و از لیتیوم و قلع کمتر است.
دو دانشمند به نامهای فردیناند رایش و هیرونیموس تئودور ریچر در سال 1863 از طریق روشهای طیفسنجی برای تشخیص این فلز استفاده کردند. دلیل نامگذاری ایندیوم روی این فلز این است یک خط آبی نیلی روی طیف آن وجود دارد و سه کشور چین، ژاپن و کره جنوبی نیز جزو برترین تولیدکنندگان فلز ایندیوم بهحساب میآیند.
جمع بندی
در این محتوا سعی کردیم درباره گرانترین فلزات جهان به ترتیب برای شما صحبت کنیم؛ فلزاتی که در این متن به آنها اشاره کردیم بسیار کمیاب هستند و در بین آنها رودیوم، پلاتین و ایریدیوم از نظر قیمت در جهان رتبههای بسیار بالایی دارند. خواص و ویژگیهای فوقالعاده منحصربهفردی که دارند و میزان تقاضا نسبت به میزان عرضه آنها بسیار بیشتر است و اینها دلایلی هستند که باعث شده تا این فلزات به عنوان گرانترین فلزات دنیا شناخته شوند.
اما نکتهای که باید به آن توجه داشته باشید این است که ترتیب این لیست همیشه یکسان نبوده و ممکن است با توجه به میزان تقاضا و استخراج آنها و در بازههای زمانی مختلف به خاطر تغییر قیمت گرانترین فلزات جهان، ترتیب آنها نیز برهم بخورد.