همه چیز درباره واکسن آنفلوانزا

برخی از متخصصان تزریق واكسن آنفلوآنزا را به‌ شدت تأیید می‌كنند اما برخی هم استفاده از این واكسن را تنها برای افراد درمعرض‌خطر ضروری می‌دانند و آنها معتقدند نیازی نیست كه با شروع فصل پاییز همه مردم در هر شرایطی كه هستند خود را ملزم كنند كه این واكسن را خودسرانه و بدون تجویز و مشورت پزشك مصرف كنند.

چرا واكسن آنفلوآنزا؟
هر ساله با سرد شدن هوا و تغییرات دما و همچنین باز شدن مدارس، خطر ابتلا به بیماری‌های ویروسی نیز افزایش می‌یابد. یكی از این بیماری‌های ویروسی آنفلوآنزاست كه بیشتر افراد را در معرض ابتلا قرار می‌دهد. آنفلوآنزا یك بیماری مسری تنفسی است كه شرایط سختی را برای افراد مبتلا شده، ایجاد می‌كند. طول مدت این بیماری نیز حدود یك هفته است و فرد تقریبا 3روز باید استراحت كند و از كار و زندگی خودش بیفتد؛ بنابراین نخستین دلیل برای تزریق واكسن آنفلوآنزا جلوگیری از اختلال در كار و زندگی است. ویروس آنفلوآنزا همچنین می‌تواند سبب ایجاد عوارضی نظیر عفونت باكتریایی پنومونیا، عفونت‌های ویروسی، عفونت گوش، دهیدریشن (كم آبی) و وخیم‌تر شدن بیماری‌های مزمنی مانند دیابت و آسم شود. این بیماری می‌تواند حتی كشنده باشد. اگرچه برخی علائم بیماری سرماخوردگی و آنفلوآنزا مشابه هم است و خیلی‌ها این دو بیماری را با هم اشتباه می‌گیرند ولی به گفته متخصصان واكسن آنفلوآنزا در مقابل سرماخوردگی از كسی محافظت نمی‌كند. واكسن آنفلوآنزا 2 تا 3 هفته پس از تزریق علیه 3‌سویه از ویروس‌ها محافظت می‌كند، بنابراین دقیقا قبل یا بعد از واكسیناسیون احتمال درگیری با سویه‌های بیماری زا كه یك سویه میكروبی است كه میكروب‌های دیگر از آن پدید می‌آیند، وجود دارد. یك دلیل بزرگ برای تزریق واكسن آنفلوآنزا، جلوگیری از انتقال این بیماری به افرادی است كه بیشتر در معرض خطر این بیماری هستند؛ به‌عنوان مثال اكثر عوارض و خطرات این بیماری در افراد مسن كه تزریق واكسن در آنها به‌خوبی عمل نمی‌كند، اتفاق می‌افتد. بنابراین مهم‌ترین خاصیت تزریق این واكسن جلوگیری از ابتلا به این بیماری و سرایت آن به این افراد است.
این واكسن باعث تولید آنتی بادی در بدن می‌شود. این آنتی‌بادی، پیشگیری لازم را در مقابل ویروس آنفلوآنزا فراهم می‌كند. این عكس‌العمل آنتی بادی ممكن است در بعضی افراد ایجاد خستگی و درد ماهیچه‌ای كند. هر سال، واكسن آنفلوآنزا حاوی چند نوع متفاوت از ویروس است؛ ویروس‌هایی كه به‌نظر محققان ممكن است در آن سال تأثیر بیشتری داشته باشند. اگر انتخاب این ویروس‌ها صحیح باشد می‌توان گفت كه واكسن 70تا 90درصد در پیشگیری از آنفلوآنزا مفید است.

این واكسن ایمنی درازمدت ندارد
به‌طور كلی واكسن آنفلوآنزا از ابتلای دو سوم افراد به این بیماری جلوگیری می‌كند، البته این تأثیر با عواملی مثل سن فرد، واكسیناسیون قبلی علیه آنفلوآنزا، گردش ویروس و سیستم ایمنی بدن فرد تغییر می‌كند. بنابراین در مورد میزان مؤثربودن این واكسن نمی‌توان به‌طور قاطع و صحیح صحبت كرد. بیشترین قسمت این نوسان به این دلیل است كه متخصصان و پزشكان باید ماه‌هایی را كه سویه‌های آنفلوآنزا قبل از فصل سرما واقعا ظاهر می‌شوند، پیش‌بینی كنند. ولی از آنجا كه این ویروس بسیار سریع، از یك سال به سال دیگر تغییر هویت می‌دهد در اكثر مواقع واكسن با نوع ویروس تطابق كامل ندارد. تزریق واكسن آنفلوآنزا سبب ایمنی درازمدت برای فرد نمی‌شود و به همین دلیل تزریق این واكسن برای افرادی كه در معرض خطر هستند، برای هر فصل توصیه می‌شود اما به افرادی كه در معرض خطر این بیماری نیستند تزریق این واكسن توصیه نمی‌شود؛ ضمن آنكه واكسیناسیون آنفلوآنزا به‌صورت صددرصد از ابتلا به ویروس جلوگیری نمی‌كند و حدود 80درصد از ابتلای فرد پیشگیری می‌كند اما ابتلای 20درصد باقیمانده را نیز تخفیف می‌كند.

برای این بیماران ضروری است
بیماران قلبی، بیماران ریوی، بیماران مبتلا به HIV، بیمارانی با اختلالات كلیوی و كبدی، بیماران دیابتی و بیماران سرطانی و كسانی كه شیمی‌درمانی می‌شوند، در معرض خطرات عوارض بیماری آنفلوآنزا قرار می‌گیرند و باید واكسن آنفلوآنزا تزریق كنند. همچنین افراد در سن 65سالگی و بالاتر از آن، زنان بارداری كه 3‌ماه دوم بارداریشان با ماه‌های مهر تا اسفند مصادف است و همینطور كسانی كه از بیماران و كودكان و نوزادان شیرخوار مراقبت می‌كنند هم در معرض خطر ابتلا به این ویروس هستند و باید واكسینه شوند. همچنین بچه‌هایی كه زیر 18سال هستند و به دلایل مختلف آسپرین مصرف می‌كنند نیز باید واكسن آنفلوآنزا تزریق كنند چون در معرض خطر هستند. برای كودكان بالای 6‌ماه نیز باید با متخصص كودكان مشورت و بعد از آن نسبت به تزریق آن برای كودكان اقدام كرد.

واكسن از همه رنگ
2نوع واكسن آنفلوآنزا برای بچه‌ها و بزرگسالان وجود دارد. نوع اول آمپول آنفلوآنزای سنتی است كه حاوی ویروس زنده نیست و باعث آنفلوآنزا نمی‌شود. این واكسن حاوی ویروس غیرفعال است كه از طریق آمپول دریافت می‌شود. نوع دوم واكسن آنفلوآنزا به‌صورت اسپری دماغی است كه فلومیست نامیده می‌شود. این واكسن حاوی ویروس ضعیف شده است كه معمولا به جز بعضی موارد، باعث بیماری آنفلوآنزا نمی‌شود. این نوع واكسن تنها برای افراد غیرباردار، افراد سالم و سن 2تا 49سال تجویز می‌شود.

از داروخانه‌ها بخواهیم
در حال حاضر تنها یك نوع واكسن آنفلوآنزا در داروخانه‌ها موجود است كه این یك نوع نیز از نظر وزارت بهداشت مورد تأیید است و هیچ‌گونه مشكلی ندارد.

بهترین زمان تزریق چه زمانی است؟
به‌دلیل اینكه خطر ابتلا به بیماری آنفلوآنزا از ابتدای مهر‌ماه تا پایان اردیبهشت‌ماه است، بهترین زمان برای تزریق واكسن برای افراد در معرض خطر‌ماه‌های مهر و آبان است. اما می‌توان در‌ ماه آذر و حتی دیرتر هم اقدام كرد، البته اقدام سریع‌تر می‌تواند برای پیشگیری مؤثرتر باشد. معمولا واكسن آنفلوآنزا در پاییز تزریق می‌شود؛ یعنی هنگامی كه تعداد زیادی ویروس شبه آنفلوآنزا در محیط در تبادل و گردش است؛ بنابراین یك مشكل شایع مبتلا شدن به این بیماری هنگام تزریق واكسن، توسط سایر انواع ویروس‌هایی است كه درمحیط هستند ولی مغز ما تمایل دارد این دو را به هم مرتبط بداند.

برای این بیماران ممنوع است
این واكسن تنها برای افرادی كه به تخم‌مرغ حساسیت دارند توصیه نمی‌شود؛ چرا كه این واكسن را از تخم‌مرغ تهیه می‌كنند. همچنین توصیه می‌شود بیماران گیلن باره نیز این واكسن را تزریق نكنند. سندروم گیلن باره اختلال نادری است كه در نتیجه حمله سیستم ایمنی بدن به اعصاب محیطی ایجاد می‌شود. به‌دنبال این حمله احساس ضعف در ماهیچه‌ها، بی‌حسی، گزگز و گاهی اوقات فلجی دیده می‌شود. تنها این دو دسته هستند كه نباید این واكسن را تزریق كنند ولی برای بقیه افراد تزریق این واكسن هیچ ضرری ندارد. البته این واكسن برای كسانی كه قبلا نسبت به آن حساسیت نشان داده باشند هم توصیه نمی‌شود. پس استفاده خودسرانه از آن به هیچ وجه صحیح نیست.

آنفلوآنزا همیشه بد نیست
در واقع یكی از دلایلی كه بسیاری از متخصصان پزشكی با تزریق واكسن آنفلوآنزا به همه مردم موافق نیستند این است كه آنها احساس می‌كنند آنتی‌بادی‌های موجود در واكسن ممكن است نسبت به آنتی‌بادی‌هایی كه بدن در اثر مبتلا شدن به آنفلوآنزا قبلاً تولید كرده است به اندازه كافی تأثیر محافظتی نداشته باشند. بهتر است افراد جوان و سالم به جای تزریق واكسن، به‌طور فعال به این بیماری مبتلا شوند تا ایمنی لازم را در برابر ویروس‌های آنفلوآنزا كسب كنند. ولی هنگامی كه افراد به سن 65سالگی می‌رسند تزریق واكسن می‌تواند به آنها محافظت اضافه‌تری بدهد. ولی درهرحال اگر كسی معتقد است كه تزریق واكسن آنفلوآنزا برایش ضرورت دارد، بهتر است اول با متخصصان صحبت كند تا درصورت نیاز این واكسن برای او تزریق شود.

عوارض واكسن
در واكسن آنفلوآنزا هیچ نوع سمی وجود ندارد كه بخواهد عوارض داشته باشد؛ یعنی احتمالا تزریق آن حتی برای افرادی كه برایشان ضرورت ندارد، زیان‌آور نیست. ولی تزریق این واكسن جدای از این اینكه برای برخی افراد لازم و ضروری نیست، برای برخی از افراد نیز به‌طور كلی ممنوع است . پس تزریق آن بدون مشورت پزشك توصیه نمی‌شود.

برای همه لازم نیست!
ضرورتی ندارد كه به‌طور معمول همه مردم حتما این واكسن را تزریق كنند. تزریق واكسن آنفلوآنزا ایده بدی نیست اما فقط برای افراد در معرض خطر زیاد، ضروری است. متخصصان با این نظریه كه تزریق این واكسن را به همه افراد توصیه می‌كنند، موافق نیستند.

گردآوری : فراناز