نان تازهای که از تنور یا فر بیرون میآید، بافت نرم و عطر و طعم دلچسبی دارد اما بیتوجهی به اصول نگهداریاش، مغزش را سفت میکند، به طوری که کمتر کسی حاضر میشود به آن لب بزند و به اصطلاح به آن نان «بیات» میگویند.
عدهای تصور میکنند گذاشتن نان در یخچال، جلوی بیات شدن آن را میگیرد اما این باور غلط است زیرا این كار روند بیاتشدن را سریعتر میكند. تنها راه پیشگیری از بیاتشدن نان، نگهداشتن آن در فریزر در دمای منفی 10 تا منفی 4 درجه سانتیگراد است. شاید خود شما هم بهطور تجربی متوجه تفاوتهای بین این دو شرایط نگهداری شده باشید؛ هنگامی که نان را در فریزر میگذاریم، رطوبت یا آب موجود در بافت آن منجمد میشود و دیگر آبی در بافت نان نمیماند که میان مولکولهای پروتئین و نشاسته منتقل و کریستاله شود، به این ترتیب میتوان نان را به مدت 3-2 ماه در فریزر نگه داشت. با بیرون آوردن نان از فریزر، آب منجمد شده بافت آن دوباره به حالت مایع برمیگردد و حالت تازه به خود میگیرد.
اما در محیط یخچال و اتاق، آب موجود در بافت نان نه تنها به نقطه انجماد نمیرسد بلكه میان مولكولهای پروتئینی و نشاستهای، منتقل و باعث كریستالهشدن این مولکولها و بیاتشدن نان میشود.
جالب است بدانید در روستاها یا مناطقی که به یخچال دسترسی ندارند، برای افزایش ماندگاری نان آن را زیر آفتاب خشک میکنند؛ با این كار آب از بافت نان حذف میشود و روند بیات شدن نان رخ نمیدهد. سرانجام اینكه اگرچه توصیه ما به خرید روزانه نان است، اما اگر به هر دلیلی بیش از مصرف یک وعده نان در اختیار دارید، آن را در فریزر قرار دهید و با توجه به نوع نان قبل از مصرف آن را 20-5 دقیقه در دمای اتاق بگذارید.