در این مطلب از سایت فراناز درباره نحوه درست جویدن غذا و همچنین خطرات و عوارض درست نجویدن غذا را می خوانید. خب همانطور که میدانید بدن برای ساختن استخوان های قوی و سوخت رسانی به سیستم های بدن به ویتامین ها و مواد معدنی غذاهایی که می خوریم نیاز دارد. روند تبدیل مواد غذایی موجود در رژیم غذایی به سوخت برای بدن، گوارش هست.
جویدن، بخش مهمی از پروسه ی گوارش است که معمولا اهمیت آن نادیده گرفته می شود و در واقع یکی از چند مرحلهی گوارش است که کنترل آگاهانهی مستقیمی روی آن داریم. خرد کردن مناسب غذا، سیستم گوارش را در وضعیت بهتری برای جذب مواد مغذی قرار داده و از بروز مشکلات گوارشی پیشگیری میکند، بنابراین منطقی است که خوب نجویدن غذا هم می تواند حتی بهترین رژیم های غذایی را بی فایده کند.
روند گوارش به چه صورت عمل می کند؟
سیستم گوارش گروهی از اندام هایی هستند که با هم کار میکنند تا غذایی را که خوردهاید به انرژی تبدیل کرده و مواد مغذی مورد نیاز طی عملکردهای گوناگونی جذب شود.
بدن ما دارای کانال هایی بهم پیوسته و میان تهی است که تقریبا 30 فوت طول داشته و جهاز هاضمه یا مجرای گوارش نام دارد. هر چیزی که میخوریم در مسیر این مجراهای طولانی و پیچ در پیچ پیش رفته و پردازش می شود؛ این مسیر از دهان شروع شده و سپس به گلو، مری، معده، رودهی کوچک و رودهی بزرگ منتهی می شود.
علاوه بر اندام هایی که این مجرا را تشکیل میدهند، تعدادی از اندامهای فرعی نیز کار میکنند تا گوارش بهتر صورت بگیرد، مانند دندانها، زبان، غدد بزاقی، کبد، کیسه صفرا و لوزالمعده. این ارگان ها با هم، شش عملکرد اصلی را برای گوارش غذا اجرا می کنند:
• بلعیدن: فرو دادن غذا
• ترشح مایعات: هر روز بدن شما حدود 7 لیتر مایعاتی ترشح میکند که برای گوارش ضروریاند شامل بزاق، خلط، اسید هیدروکلرویک، آنزیمها و زرداب.
• ترکیب و حرکت: این عملکرد شامل بلعیدن غذای جویده شده میشود؛ پریستالسیس، حرکت کرمی روده است که غذا را در مسیر روده پیش میبرد و سگمنتیشن یا انقباضات خُرد کنندهی روده با حرکات عقب و جلو برنده، روده را در هم میکوبد تا سطح تماس دیوارهی روده با غذا بیشتر شود.
• گوارش: گوارش عملی است که به غذا کمک میکند به اجزای شیمیاییاش تجزیه شود. گوارش مکانیکی با جویدن شروع شده و با حرکات دودی ادامه پیدا میکند، اما گوارش شیمیایی با ترشح بزاق در دهان شروع شده و با ترشح اسید در معده ادامه پیدا می کند؛ یعنی تا قبل از اینکه شیرهی لوزالمعده در رودهی کوچک، ذرات غذا را بسوزاند.
• جذب: غذا طی گوارش به مواد معدنی و مولکول های ساده تجزیه می شود. این ذرات میتوانند در معده یا رودهی بزرگ جذب شوند اما بیشترین جذب، طی عبور غذا از رودهی کوچک روی می دهد.
• دفع: هرچیزی که غیر قابل هضم باشد نهایتا طی پروسهی دفع از بدن خارج میشود.
این سیستم پیچیده و حیات بخش یکی از قدرتمندترین ابزارها برای ساختن استخوان های قوی و مقاوم است. تامین واحدهای سازندهی مناسب یعنی مواد مغذی و املاح، و حمایت از عملکرد سیستم گوارش می تواند کمک تان کند تراکم استخوانهایتان را به طور طبیعی بالا ببرید و از پوکی استخوان پیشگیری کنید.
اما فقط این کافی نیست که غذاهای مناسبی در بشقاب تان قرار دهید؛ بلکه باید در عملکرد سیستم گوارش تان هم نقش فعال داشته باشید تا هضم و جذب غذایی که می خورید با موفقیت و به بهترین شکل ممکن صورت بگیرد. بیشتر اتفاقاتی که در سیستم روده هایتان روی می دهد خارج از کنترل آگاهانهی شماست، اما اولین قدمی که استارت یک گوارش مناسب را می زند، کاملا تحت کنترل شماست: یعنی جویدن!
حتما در توضیحات گفته شده متوجه شدید که هر دو پروسهی مکانیکی و شیمیایی گوارش در دهان شروع می شوند. اهمیت مکانیکی ِ جویدن، کاملا واضح است؛ شما در این مرحله از دندان ها و زبان تان استفاده می کنید، با دندانهای پیشین غذا را تکه می کنید و با دندان های آسیاب آنها را خرد می کنید اما جویدن برای عملکرد بزاق نیز، مهم است. هر چه سطح تماس غذا با دهانتان بیشتر باشد، بیشتر با بزاق تان ترکیب می شود و وقتی زمان بیشتری صرف جویدن می کنید، بزاق هم فرصت بیشتری برای تجزیهی مولکولهای پیچیده خواهد داشت. پس حالا می توانید اولین ضرر درست نجویدن غذا را به خوبی درک کنید:
1. هضم شدن نامناسب غذا
اگر غذایی را بدون اینکه به اندازه کافی بجوید ببلعید، فرصت بهتر هضم کردن آن را از دست میدهید. این هم از لحاظ مکانیکی صادق است و هم از جنبهی شیمیایی. بزاق شما حاوی آنزیمهای آمیلاز (یا پتیالین) و لیپاز است که به چربیها و نشاستهها حمله کرده و آنها را گوارش میکنند. اگر شما غذا را به اندازه کافی نجوید این پروسه عملکرد ضعیفی داشته و میتواند موجب جذب ناکافی مواد مغذی، سوزش معده، یبوست و ریفلاکس اسید معده شود.
2. احتمال افزایش دیابت
مطالعهای که توسط محققان ژاپنی انجام شد نشان داد کاملا جویدن غذا و آهسته غذا خوردن از بروز دیابت پیشگیری میکند. دانشمندان عادتهای 2283 مرد و 4544 زن بین 40 تا 74 سال را در جویدن غذا مورد بررسی قرار دادند و سپس اطلاعات مربوط به آمار دیابت را در میان این افراد مقایسه کردند.
نتیجه اینکه؛ بین عملکرد این افراد در جویدن و احتمال دیابت یک رابطهی معکوس وجود داشت. ریسک دیابت با افزایش کیفیت عملکرد در جویدن، تدریجا کاهش یافته بود. حتی وقتی که محققان سایر فاکتورهای احتمالی دخیل در ابتلا به دیابت را در این افراد تطبیق دادند، نامناسب جویدن غذا همچنان با افزایش احتمال دیابت مرتبط بوده است.
3. به هدر رفتن مواد مغذی
اگر غذای شما به خوبی جویده نشود و پروسهی هضم و گوارش آن پیش از بلع شروع نشود، پس تمام این پروسه یک قدم عقب خواهد افتاد. یعنی مواد مغذی موجود در غذایی که می خورید جهت جذب، کاملا در دسترس نخواهد بود. تکه های درشت غذا طی سیستم گوارش به اجزای ریزتری که مورد نیاز بدن و استخوانهای شماست تبدیل نخواهند شد.
4. تاثیر منفی روی روحیه و احساس
یک پروسهی گوارشی ناکامل منجر به تجمع گازها در معده میشود. این نفخ ناراحتی ایجاد میکند و تاثیر منفی بر احساستان دارد، چه از نظر فیزیکی و چه از نظر هیجانی. ضمنا وقتی از تمام فواید غذایی که میخورید بهره مند نشوید بدنتان دچار کمبود منابعی میشود که به طور طبیعی برای احساس سالم بودن کردن و انرژی داشتن لازمند. بنابراین احساس میکنید خسته و کسل هستید و حال و حوصله ندارید.
5. افزایش وزن
کامل جویدن غذا از افزایش وزن جلوگیری میکند. زمان بیشتری که صرف بهتر و صبورانهتر جویدن غذایتان میکنید از جهت کنترل وزن هم به نفع شماست. مطالعات نشان میدهند آهستهتر غذا خوردن باعث مصرف کالری کمتر شده و در عین حال احساس سیری نیز میکنید.
به طور کلی جویدن غذا به شما احساس آگاهی و کنترل بیشتری نسبت به مقدار غذایی که می خورید می دهید و این امکان را برایتان فراهم می کند که درست تشخیص دهید آیا به غذای بیشتری نیاز دارید یا دیگر کافیست.
6. خطر احتمال خفگی
خفگی، چهارمین علت آسیب های غیرعمد منتهی به مرگ است. بیش از نیمی از 5051 نفری که در اثر خفگی فوت کردهاند، بالای 74 سال سن داشتهاند. خفگی زمانی روی میدهد که نای توسط یک شیء خارجی مسدود می شود که می تواند غذا باشد. یکی از راههای کاهش احتمال خفگی این است که غذا را کاملا بجوید تا به راحتی قابل بلع شود.
7. مسمومیت غذایی
آیا اغلب دچار مسمومیت غذایی میشوید؟ ممکن است علت آن خوب نجویدن غذا باشد! یکی از آنزیمهای موجود در بزاق، لیزوزیم است که پاتوژنهای (عوامل بیماریزا) موجود در غذا را نابود میکند. این میکروبها میتوانند منجر به مسمومیتهای شدید غذایی شوند. پس با وقت صرف کردن برای درست جویدن غذا از مسمومیت غذایی هم میتوانید تا حدودی دور بمانید.
8. جویدن طولانی تر غذا برای جذب مواد مغذی لازم استخوانها
به گزارش فراناز رعایت همهی موارد گفته شده کمک می کنند تا با جذب مواد مغذی ضروری برای ساختن توده های استخوانی جدید، سلامت آنها را ارتقاء بدهید. اگر ریز مغذیها و فیتونورینت هایی که یک رژیم غذایی متعادل در اختیارتان می گذارد را به خوبی هضم و جذب کنید، بدن و استخوان هایتان را در مسیر سلامتی قرار خواهید داد.
طبق توصیه های کارشناسانه لازم است هر لقمه حداقل 20 بار جویده شود اما طبق چیزهایی که مطالعات نشان داده بیشترین فواید ناشی از جویدن با 40 بار جویدن غذا نصیب تان خواهد شد. شاید به نظرتان زیاد بیاید اما می توانید به آن مانند فرصتی برای تجربه ای لذت بخش از غذایی که می خورید نگاه کنید.