علی رغم اینکه خیلی ها علاقه زیادی به دیدن فیلم ترسناک دارند،شاید فکر کنید که تماشای فیلم ترسناک کار بیهوده و حتی مضری باشد اما باید بدانید که برخی از افراد به دلایل عجیب بیولوژیکی تماشای فیلم های ترسناک را دوست دارند و این چیزی است که علم ثابت کرده برای شما مفید خواهد بود.
این یکی خبری بسیار خوب برای کسانی است که از ورزش کردن و فعالیت بدنی بیزارند یا وقت کافی برای آن ندارند. بر اساس مطالعه ای که در سال ۲۰۱۲ توسط محققان دانشگاه وست مینستر انجام شده، شما می توانید با تماشای یک فیلم ترسناک مقداری کالری بسوزانید. این محققان میزان اکسیژن ورودی به ریه ها، میزان دی اکسید کربن خروجی و تعداد ضربان قلب افراد را هنگام تماشای فیلم های ترسناک مختلف اندازه گیری کرده و با هم مقایسه نمودند. افراد شرکت کننده در این آزمایش به طور متوسط هر کدام با تماشای یک فیلم ترسناک در حدود ۱۱۳ کالری می سوزاند که کالری زیادی به نظر نمی رسد.
اگر چه این میزان سوزاندن کالری زیاد نیست اما باید بدانید که این مقدار کالری به اندازه کالری است که با نیم ساعت پیاده روی می سوزانید. این مقدار کم از هیچ بهتر است آن هم در حالی که اصلاً لازم نیست از خانه خارج شوید و لباس خاصی بپوشید. اما قبل از این که زیادی خوشحال شوید باید بگوییم که فیلم ترسناکی که تماشا می کنید باید خیلی ترسناک باشد و شما را بارها از سر جایتان بلند کند. در واقع چنین فیلم هایی باعث می شود که آدرنالین خون بالا رفته و این موضوع افزایش ضربان قلب را در پی دارد. بر اساس این تحقیق، کسانی که به تماشای فیلم «درخشش» (The Shining) ساخته استنلی کوبریک نشسته بودند به طور متوسط ۱۸۴ کالری انرژی مصرف کرده بودند که بیشترین مقدار در میان شرکت کنندگان بود. فیلم های «آرواره ها» (Jaws) و «جن گیر» (The Exorcist) در رتبه های بعدی قرار داشتند.
ادعای نترسیدن و خنده های عصبی شاید بتواند اطرافیانتان را کمی گول بزند و به آن ها بقبولاند که نترسیده اید اما شما نمی توانید قلبتان را گول بزنید. بر اساس مطالعاتی که در کالج لندن انجام شده مشخص گردید که بعد از تماشای تکه هایی کوتاه از فیلم های ترسناک، افزایش فشار خون، ضربان قلب و تغییرات واضحی در ماهیچه های قلب شرکت کنندگان مشاهده شد. شینگو موراکامی محققی است که فیلم هایی که ۱۰٫۰۰۰ نفر از تماشاگران ترسناکتر از بقیه می دانستند را دسته بندی کرده و سپس برخی از تماشاگران را به تماشای ترسناک ترین فیلم های این رده بندی وادار کرده و همزمان ضربان قلب آن ها را کنترل کرد.
ترسناک ترین فیلم های در این رده بندی فیلم های «درخشش» ، «جن گیر» و «وحشت در خیابان الم» (A Nightmare on Elm Street) بودند که تاثیر خارق العاده ای بر روی ضربان قلب داشتند. بررسی ها نشان می داد که با تماشای هر کدام از این فیلم ها به طور متوسط ۲۵٫۳ درصد افزایش در ضربان قلب دیده می شود که با یک تمرین سبک برابری می کند. البته به گفته پزشکان تماشای فیلم های ترسناک چنان تاثیر شدیدی بر روی قلب دارد که می تواند افراد دارای قلب ضعیف یا دارای سابقه حملات قلبی را به کام مرگ بفرستد.
زمانی که بر سر شخصیت دوست داشتنی فیلم ترسناک فریاد می زنید که فرار کند در درون مغز شما نیز اتفاقاتی رخ می دهد: واکنش فرار یا مقابله. برای این که از احمق های درون فیلم عصبانی هستید که هیچگاه فیلم ترسناک ندیده اند یا خطر ظاهراً واضحی که آن ها را تهدید می کند را نمی بینند دلیلی علمی وجود دارد زیرا واکنش های بیولوژیکی و بنیادین بدنتان شما را درست در جای شخصی که در فیلم ترسناک مورد تهدید قرار گرفته جای می دهد. شما حس می کنید که همانی هستید که در فیلم خطر او را تهدید می کند، آسب رسیدن به شخصیت اصلی فیلم آسیب رسیدن به شماست. محققان دانشگاه کونکوردیا در تحقیقی سعی کردند اتفاقاتی که در هنگام تماشای یک فیلم ترسناک در مغز رخ می دهد را مورد بررسی قرار دهند.
در کمال ناباوری مشخص شد که با تماشای فیلم ترسناک قسمت های اصلی مغز بخصوص بخش بادامی مغز (آمیگدال) که مسئول واکنش به ترس و خطر است، هیپوکامپوس که شرایط را برای تحریک آماده می کند و هیپوتالاموس که باعث بروز واکنش فرار یا مقابله می شود به شدت تحریک می شوند. این عکس العمل آن چنان بزرگ و شدید است که یک موسسه بازاریابی عصبی در سن دیگو راه اندازی شده و با استفاده از داده هایی که از ام آر آی افراد هنگام تماشای فیلم های ترسناک جمع آوری شده به فیلم سازان هالیوودی مشاوره می دهد که چگونه فیلم های ترسناکی بسازند و چه عناصری را در آن ها برجسته سازی نمایند که بیشتر از قبل تماشاگران را بترسانند.
ترس و لذت هیچگاه همراه هم نمی آیند مگر این که شما یک شخصیت روانی جامعه ستیز باشید. قصد قضاوت نداریم اما بر اساس مطالعات دکتر دیوید زالد در دانشگاه وندربیلت، افرادی هستند که از دیدن فیلم ترسناک و دیگر چیزهایی که باعث ایجاد ترس در انسان می شوند لذت می برند. وی در تحقیق خود بر روی مقدار و تفاوت نحوه دریافت هورمون شادی دوپامین هنگام ترسیدن متمرکز شد. افرادی که دوست داشتند خود را در موقعیت های ترسناک قرار دهند گیرنده های اتوماتیک (ترمزها) کمتری در مغز خود برای توقف ترشح دوپامین داشتند و به گفته دکتر زالد این توانایی مقاومت در برابر ترس سهم زیادی در بقای انسان های نخستین داشته است.
نترس بودن باعث شده که بهتر خود را برای مقابله با خطراتی که در اطرافمان وجود دارد آماده کنیم. به همین دلیل است که هنگام تماشای یک فیلم ترسناک خود را جای شخصیت در معرض خطر داستان قرار داده و خود را نیز در خطر فرض می کنیم. همچنین مطالعات نشان می دهد که قرار گرفتن در یک موقعیت ترسناک باعث می شود که پس از رها شدن از خطر اعتماد به نفس شما افزایش پیدا کند که البته احساس خوب و عجیبی همراه با شادی دارد.
هرگاه بعد از لذت بردن از تماشای یک فیلم ترسناک کسی به شما گفت که دیوانه اید یا خل و چل هستید بهتر است از دلایل علمی برای رد ادعای او استفاده نمایید. بر اساس مطالعات انجام گرفته در دانشگاه بُن، تماشای فیلم ترسناک از لحاظ ژنتیکی بر شما و بدنتان تاثیر می گذارد. این مطالعات نشان می دهد که ژنی به نام «COMT» مسئول تعیین مقدار مشخصی از انتقال دهنده های عصبی در مغز بوده و بر هدایت سیگنال هایی که از یک رشته عصبی به رشته عصبی دیگر می روند تاثیر می گذارد. بر اساس این مطالعات افرادی که کپی های یکسانی از این ژن داشتند بیشتر ترسی که یک فیلم ترسناک ایجاد می کند را درک و تجربه خواهند نمود.
به عبارت دیگر اینها همان کسانی هستند که در سالن های نمایش فیلم ترسناک جیغ می زنند زیرا ژنتیک آن ها باعث می شود که سطح اضطرابشان بالا رفته و به آن ها می گوید که باید بترسند. افرادی که دو نسخه ی متفاوت از این ژن را در بدن خود دارند معمولاً از دیدن فیلم ترسناک لذت برده و حتی در برخی از صحنه های ترسناک فیلم لبخند خواهند زد.
۶- حواس قوی تر می شود
بخشی از واکنش فرار یا مقابله شامل افزایش هوشیاری و تقویت حواس است. وقتی که محققان دانشگاه ویسکانسین مدیسن، واکنش های داوطلبان هنگام تماشای فیلم ترسناک را مورد بررسی قرار دادند دریافتند که حرکات چشم این افراد هنگام تماشای فیلم های مذکور همراه با افزایش ضربان قلب و میزان تنفس افزایش پیدا می کند. مطالعات یک موسسه تحقیقاتی در جورجیا نیز نشان می داد که تماشاگران داوطلب فیلم های ترسناک معلق کننده، به ویژه فیلم های ترسناک آلفرد هیچکاک، در بیشتر لحظات ترسناک فیلم تمام حواسشان را روی داستان و ماجرای فیلم متمرکز می کنند. فیلمنامه نویسان و کارگردانان نیز از این موضوع اطلاع داشته و از آن بهترین بهره را می برند.
مطالعات نشان می دهد که فیلم های ترسناک از حقه های فراوانی برای ایجاد چنین حالتی در تماشاگران استفاده کرده و قرار دادن بسیاری از صحنه های ترسناک در یک شب تاریک و طوفانی تصادفی یا بدون دلیل خاصی نیست. در واقع تاریکی صحنه باعث می شود که چشم های شما سریع تر حرکت کند تا بتوانید رنگ هایی که در تاریکی تشخیص نمی دهید را بهتر ببینید. در فیلم های ترسناک معمولاً از رنگ قرمز استفاده می شود و این هم بی دلیل نیست زیرا رنگ قرمز در فیلم های ترسناک باعث می شود که مغز دچار آشفتگی گردد.
علاوه بر این صداها نیز سهم زیادی در ترسناک شدن یک فیلم دارند و این موضوع تنها به بوق ها و یا موسیقی های ترسناک خلاصه نمی شود زیرا کارگردانان فیلم های ترسناک اخیراً به استفاده از صداهای با فرکانس پایین روی آورده اند که اگر چه آن ها را نمی شنوید اما حضور آن ها را حس خواهید کرد و این موضوع حس بسیار ترسناک تری را در شما ایجاد خواهد کرد.
۷- سیستم ایمنی بدن نیز تحت تاثیر قرار می گیرد
لوکوسیت های گلبول های سفیدی هستند که مسئول مبارزه با بیماری های و عفونت ها شناخته می شوند. تعداد زیادی از این گلبول ها در بدن وجود دارد و حتی نحوه واکنش به آلرژی ها را نیز در کنترل دارند. این گلبول ها بسیار کارآمد و مهم هستند اما تماشای فیلم ترسناک آن ها را نیز در حالت هشدار و آماده باش قرار می دهد. محققان دنشگاه کاونتری میزان گلبول های لوکوسیت گروه کنترل و گروهی که برای اولین بار فیلم ترسناک «کشتار با اره برقی در تگزاس» (The Texas Chainsaw Massacre) را می دیدند با هم مقایسه کردند.
نتایج نشان می داد که مقدار لوکوسیت های در حال گردش در بدن گروهی که به تماشای فیلم مذکور نشسته بودند بسیار بیشتر بود. حتی میزان فشار خون و غلظت هموگلوبین در این افراد بیشتر شده بود که ثابت می کرد تماشای یک فیلم ترسناک آنچنان می تواند استرس زا باشد که سیستم ایمنی بدن را وادار به تلاش برای درمان و رفع آن کند. نمی توان ادعا کرد که چنین موضوعی می تواند باعث شود بدنتان مقاومت بیشتر و بهتری در برابر سرماخوردگی داشته باشد اما مطمئناً خطری نیز برای شما ایجاد نخواهد کرد.
۸- کودکان واکنش متفاوتی به فیلم ترسناک دارند
دکتر مارجی کِر جامعه شناس و متخصص ترس شناسی است. وی مطالعات گسترده ای در مورد انواع ترس ها و تاثیر آن ها بر روی کودکان انجام داده و به همین دلیل همواره به والدین هشدار داده تا بچه هایشان را در معرض چیزهای ترسناک قرار ندهند. ذهن کوچک و حساس کودک براحتی می تواند خاطراتی را شکل دهد که در ادامه زندگی آن ها را با دیدن چیزهایی که برای دیگر افراد بسیار بی خطر و خنثی به نظر می رسد دچار ترس و حمله عصبی نماید. مطالعات انجام گرفته در دانشگاه میشیگان نشان داد که تماشای فیلم های ترسناک می تواند تاثیر طولانی مدت و البته ناخوشایندی بر روی ذهن کودکان داشته باشد.
بر اساس این مطالعات مشخص شد که از هر ۴ نفر یک نفر از آن ها باقیمانده هایی از ترس دوران کودکی را همراه خود داشتند. به عبارت دیگر تماشای فیلم های ترسناک در کودکی باعث می شود که ترس های دائمی در کودکان ایجاد شود که در ادامه زندگی همراه آن ها خواهد بود و می تواند خود را به شکل عرق کردن، سرما خوردن و تب کردن، لرزیدن، تهوع، دل درد، گیجی، مشکل در تنفس و حتی احساس فلج شدن نشان دهد. بنابراین هنگام تماشای فیلم های ترسناک مطمئن شوید که کودکانتان نظاره گر فیلم نیستند.
۹- چرا از تماشای فیلم ترسناک لذت می بریم؟
دکتر مارجی کر دریافته است که دلیل این که برخی از افراد از صحنه های ترسناک نمی ترسند این است که خوش شانس هستند. همچنین همگرایی واکنش های بیولوژیکی هنگام دیدن فیلم ترسناک همراه با این واقعیت که هنگام تماشای چنین فیلمی ما در موقعیتی امن قرار داریم و خطری ما را تهدید می کند باعث می شود که از تماشای یک فیلم ترسناک لذت ببریم. از طرف دیگر تماشای یک فیلم ترسناک مانند چالشی بزرگ است که فرد می خواهد آن را تجربه کرده و سربلند بیرون بیاید. به همین دلیل وقتی که فیلم به پایان می رسد و شما آن را کامل نگاه کرده باشید با خود حس می کنید شاخ غول شکانده اید و چالشی بزرگ و ترسناک را پشت سر گذاشته اید و این احساس اعتماد به نفس بسیار قوی است.
در واقع ترسی که از تماشای یک فیلم ترسناک حاصل می شود با ترسی که در زندگی واقعی تجربه می کنیم متفاوت است. در واقع در هنگام تماشای یک فیلم ترسناک بدنمان به سرعت واکنش نشان می دهد و مغز نیز با همان سرعت می فهمد که خطر واقعی نیست. مطالعات نشان می دهد بهترین ترس از نوعی است که با خنده عصبی و شوخی های متعاقب همراه باشد.
**یک روانشناس معتقد است، زیادهروی در دیدن فیلمهای ترسناک میتواند با عوارض جدی جسمی و روحی برای افراد همراه باشد.
فاطمه مرادی در گفت و گو با خبرنگار ایسنا، ترس را یکی از هیجانات واجب و پایه و اساس زندگی دانست و گفت: ترس برای وجود هر آدمی لازم است، اما اگر میزان آن از حدی که باید بیشتر شود ممکن است با آسیبهایی همراه شود.
وی با اشاره به افزایش تماشای فیلم های ترسناک در رده سنی نوجوانی گفت: مهمترین علت دیدن فیلم های ترسناک ایجاد حس برانگیختگی و هیجانی است که به دنبال دیدن این فیلمها در فرد ایجاد میشود.
مرادی با اشاره به فعالیت دو نوع سیستم عصبی سمپاتیک و پاراسمپاتیک در بدن، گفت: فعالیت سیستم سمپاتیک در بدن یک حالت بر انگیختگی و گریز و فرار را ایجاد می کند که این حالت انسان را وادار به فعال بودن کرده و موجب میشود فرد کارهای روزمره را بهتر انجام دهد.
وی افزود: هنگام دیدن فیلم ترسناک هم سیستم سمپاتیک فعال شده و حس برانگیختگی در فرد ایجاد میشود و به همین دلیل افراد برای دیدن این فیلمها تمایل دارند.
مرادی با اشاره به وجود دو نوع استرس مفید و مضر، گفت: استرس مفید لازم و ضروری است و افراد را وادار به انجام فعالیت میکند، اما اگر حجم استرس خیلی بالا برود تبدیل به استرس مضر میشود که میتواند آسیبهای روحی و جسمی برای فرد به دنبال داشته باشد.
این روانشناس توصیه کرد: دیدن فیلمهای ترسناک با استرس همراه است، اما چنانچه این استرس طولانی مدت شود میتواند به استرس مضر تبدیل شود، بنابراین تماشای این فیلمها باید به اندازه و کنترل شده باشد.
مرادی با اشاره به اینکه تحمل میزان استرس در افراد به رنج سنی و ویژگیهای خلقی بستگی دارد، گفت: افراد خودشان میتوانند تشخیص دهند تا چه حد تحمل استرس دارند و برخی میتوانند میزان استرس بیشتری تحمل کنند، اما باید دقت کرد این میزان استرس از حدی فراتر نرود که موجب آسیب های روحی و جسمی شود.
وی افزود: متاسفانه به علت جذابیتی که فیلم های ترسناک دارند ممکن است برخی افراد و بویژه نوجوانان بیش از حدی که تحمل آن را دارند این فیلمها را تماشا کنند که این امر در آینده آسیب هایی برای آنها به دنبال خواهد داشت.
وی با بیان اینکه هر چه سن مخاطبان فیلم های ترسناک کمتر باشد میزان آسیب پذیری هم افزایش می یابد، گفت: کودکان نمیتوانند واقعیت و خیال را از هم تشخیص دهند، بنابراین این فیلمها را باور می کنند که موجب تشدید آسیب پذیری در آنها خواهد شد، بنابراین دیدن این فیلم ها در سنین پایین توصیه نمی شود و والدین باید مراقبت بیشتری داشته باشند.
مرادی تصریح کرد: متاسفانه به خاطر رقابتی که بین رده سنی نوجوانان وجود دارد، بیشتر آنها حتی اگر تحمل دیدن این فیلمها را نداشته باشند، برای اینکه از همسن و سالان خود در دیدن این فیلم ها عقب نمانند باز هم پای تماشای این فیلم های می نشینند که با مضرات بسیاری برای آنها همراه است، بنابراین توصیه می شود در این زمینه والدین دقت و مراقبت بیشتری داشته باشند.
در این قسمت از سایت فراناز شمارا با 12 فایده تماشای فیلم ترسناک آشنا میکنیم.با ما همراه باشید.
فیلمهای ترسناک به شکلهای مختلف، تاثیر آرامبخش دارند. اگرچه در بعضی موارد، داستان فیلم مشخص نیست و ما را دچار استرس میکند، اما همین نامشخص بودن، روشهایی را برای مهار استرس در زندگی به ما یاد میدهد. دیدن فیلم ترسناک میتواند حواس ما را از مشکلات و ضعفهای زندگیمان پرت کند.
زمانی که استرس داریم، باید آدرنالین خود را بالا ببریم. متخصصان معتقدند که دیدن فیلمهای ترسناک میتواند آدرنالین ما را بالا ببرد. احساس، اشتیاق و عدم اطمینان، غدههای فوق کلیوی ما را فعال کرده و باعث ترشح آدرنالین میشود. در نتیجه، انرژی ما تخلیه شده و موادی در مغز ترشح میشود که به بهبود خلق و خو کمک میکنند.
دیدن فیلم ترسناک تاثیر مثبتی روی مغز میگذارد. بالا و پایین شدن احساسات ما حین تماشای فیلم ترسناک باعث ترشح موادی مانند دوپامین، سروتونین و گلوتامات در مغز میشود. این مواد باعث تولید آدرنالین میشوند که مانند یک تزریق عمل میکند.
تزریقی که استرس و بیقراری را کاهش میدهد. با استناد به تحقیقات، زمانی که زنان فیلم ترسناک نگاه میکنند، مغز آنها پیام رسانهای عصبی دوپامین، گلوتامات و سروتونین را ترشح میکند که فعالیت مغز آنها را افزایش داده و آنها را تا مدتی هوشیار میکند.
فیلم ترسناک میتواند به آمادگی ذهنی و فیزیکی ما برای مواجهه با واقعیت کمک کند. میتوانیم این آمادگی را در زندگی واقعی به کار ببریم. همچنین، درمورد اطراف خود نیز هوشیارتر میشویم مثلا میتوانیم چیزهای خطرناک را در زندگی خود پیشبینی کنیم. زمانی که فکر میکنیم در خطر هستیم، به طور خودکار به دفاع از خودمان فکر میکنیم. فیلم ترسناک به شما یاد میدهد که چگونه در برابر افراد شرور از خود محافظت کنید.
دیدن فیلم ترسناک برای زوجها خوب است زیرا میتوانند در ترس هم شریک شوند. میتوانید هنگام دیدن فیلم ترسناک شریک خود را در آغوش بگیرید. آغوش به ابراز عواطفی که روی ما فشار میآورد کمک میکند.
مطالعهای که در دانشگاه وست مینیستر انجام شد دریافت که ۹۰ دقیقه ترشح آدرنالین در بدن میتواند ۱۱۳ کالری بسوزاند. فیلم ترسناک باعث میشود قلب ما تندتر بزند و افزایش گردش خون باعث سوزاندن کالری شود. این میزان، برابر با یک ساعت پیادهروی است. کالری که در هنگام دیدن فیلم ترسناک آزاد میشود برابر با کالری یک بسته شکلات است.
بعد از دیدن فیلم ترسناک به مدت یک ساعت و نیم، بدن ما آرام شده و سیستم ایمنی ما قویتر میشود. با استناد به تحقیقات انجام شده، کارایی مغز ما با دیدن فیلم ترسناک افزایش مییابد زیرا مغز، موادی مانند دوپامین، گلوتونلت و سروتونین آزاد میکند. بنابراین مغز ما برای مدتی هوشیار خواهد بود.
اگرچه در برخی موارد دیدن فیلم ترسناک ما را دچار استرس میکند اما تا حدی به کاهش استرس ناشی از مشکلات زندگی به ما کمک میکند. ترشح آدرنالین در هنگام دیدن فیلم ترسناک برای مهار استرس خوب است. آدرنالین ترشح شده، غده فوق کلیوی را فعال میکند. این کار از اضطراب و افسردگی جلوگیری میکند.
دیدن فیلم ترسناک میتواند DNA را تحریک کند زیرا باید موقعیتهایی که ممکن است در زندگی واقعی باعث ترس ما شوند را مهار کنیم. دیدن فیلم ترسناک میتواند اعتماد به نفس و عواطف برخی افراد را در برخی موقعیتها بالا ببرد.
اگر فیلم ترسناک ببینیم، قلب ما درست مانند زمانی که در حال دویدن هستیم فعال میشود. در نتیجه، جریان خون ما بهبود مییابد و ما سالمتر میشویم.
تاثیرگذاری فیلم ترسناک در درمان ترس یا فوبیا اثبات شده است. درمانگران، معمولا برای کمک به افراد در مقابله با ترس و فوبیا از فیلم ترسناک استفاده میکنند.
دیدن فیلم ترسناک، ضربان قلب را بالا میبرد. در نتیجه، جریان خون در بدن نیز افزایش مییابد. چون آدرنالین بالا میرود، اشتها کم میشود. این وضعیت، باعث سوختن کالری در بدن میشود.
۱. غلظت خون
متخصصان میگویند دیدن فیلم ترسناک باعث غلیظ شدن خون میشود. زمانی که جسم ما ترس شدید را تجربه میکند، خون ما غلیظتر میشود. این مسئله برای سلامتی خوب نیست. مطالعهای در این زمینه بر روی افراد ۲۵ و ۳۰ سال انجام شد. از برخی از آنها خواسته شد اول فیلم ترسناک و سپس فیلم داستانی ببینند. از گروه دیگر خواسته شد اول فیلم داستانی سپس فیلم ترسناک ببینند.
خون این افراد قبل از دیدن فیلم آزمایش شد. بعد از دیدن فیلم، دوباره خون افراد مورد آزمایش قرار گرفت. نتایج نشان داد افرادی که فیلم ترسناک دیدند، غلظت خون بیشتری داشتند. خون افرادی که فیلم داستانی دیدند، طبیعی بود.
متخصصان حوزه پزشکی میگویند دیدن فیلم ترسناک میتواند باعث لخته شدن خون شود. بنابراین، دیدن فیلم ترسناک را توصیه نمیکنند. به هر حال، اگر دوست دارید فیلم ترسناک ببینید، توصیه میشود آن را به تنهایی نبینید زیرا ممکن است باعث مرگ شود. لخته شدن خون، سلامت بدن را – به ویژه در صورت وجود بیماریهای قلبی – به خطر میاندازد.
ممکن است افراد بعد از دیدن فیلم ترسناک، در خوابیدن به مشکل بخورند – به ویژه اگر صحنههایی در فیلم وجود داشته باشد که آسیبی از گذشته را به یاد شخص بیاورد. فیلم ترسناک باعث کاهش کیفیت خواب فرد میشود.
اگر آسیب خاصی در گذشته داشتهایم، بعد از دیدن فیلم ترسناک بیشتر میترسیم. فیلم ترسناک میتواند باعث حمله ترس شده و آسیب گذشته را به یاد ما بیاورد. موقعیت موجود در فیلم ترسناک میتواند بر خلق و خو و وضعیت روانی ما نیز تاثیر بگذارد. بنابراین اگر با دیدن فیلم ترسناک به سرعت نگران میشویم، بهتر است برای جلوگیری از ایجاد این حالت، از دیدن چنین فیلمهایی اجتناب کنیم.
اگر فیلم ترسناکی ببینیم که صحنههای پر از خون و خونریزی در آن وجود دارد ، ممکن است فکر کنیم این یکی از راههای حل مشکل است. به همین دلیل است که میگویند فیلم ترسناک میتواند شخصیت افراد را تغییر دهد زیرا فرد فکر میکند خشونت، بهترین راه برای حل مسئله است.
فیلم ترسناک میتواند بر واکنشهای ما تاثیر بگذارد. زمانی که با موقعیت ترسناکی در فیلم مواجه میشویم، به سرعت میترسیم زیرا این فیلمها سطح بالایی از اضطراب دارند.
برای جلوگیری از ترس شدید در حین دیدن فیلم ترسناک باید برخی نکات را رعایت کنیم:
– فیلم را در روز ببینید. یکی از بهترین زمانها برای دیدن فیلم ترسناک در طول روز است زیرا مانع از ترسیدن میشود.
– نور تلویزیون را کم کنید. هدف از کم کردن نور تلویزیون، کاهش احتمال ترس در زمان دیدن صحنه ترسناک است.
– صدا را پایین بیاورید. پایین آوردن صدای تلویزیون از تند شدن ضربان قلب جلوگیری میکند. هر چه صدا کمتر باشد، بهتر است.
– تلویزیون را در محل مناسب قرار دهید. محل تلویزیون بر ترس ناشی از فیلم ترسناک تاثیر میگذارد. تلویزیون را دقیقا جلوی خود نگذارید بلکه آن را کمی کنارتر از جای نشستن خود قرار دهید.
– در زمان روشن بودن تلویزیون، فعالیت دیگری را نیز انجام دهید. انجام بازیهای موجود در گوشی هوشمند در حین دیدن فیلم ترسناک، روش خوبی برای کاهش ترس است.
اگرچه فیلم ترسناک فوایدی برای ما دارد اما باید از تاثیرات منفی آن نیز آگاه باشیم.
متخصص مغز و اعصاب: «تماشای فیلمهای وحشتناک موجب پدید آمدن هیجان میشود و هیجان حاصل از آن موجب شارژ مغزی آدمها میشود تا به نوعی بتوانند خودشان را به سرحالی و تازگی برسانند. در چنین حالتی برخی بعد از دیدن این فیلمها به سرزندگی و سرحالی میرسند اما برخی بعد از اینکه به سرحالی و سرزندگی اولی میرسند، در طولانی مدت دچار آثار ویرانگر این فیلمها میشوند.»
ژانر وحشت یا فیلم ترسناک در میان انواع ژانرهای سینمایی در سینمای هر کشوری ضروری است؟!
خبرنگار ایسنا، در پی پاسخ به این پرسش، نگاهی تاریخچهای به شکلگیری ژانر وحشت در سینمای دنیا دارد و در عین حال نظر برخی روانشناسان را دربارهی تماشای این نوع فیلمها پرسوجو میکند.
خاستگاه فیلمهایی با ژانر وحشت مربوط به رمان «گوتیک ویکتوریایی» و اواخر قرن نوزدهم است. هر چند طلیعههای قدیمیتر آن را در زمانهای دورتر میتوان یافت که معروفترین آنها «فرنکنشتاین» اثر ماری شلی و نیز رمان نه چندان معروف «خون آشام» اثر دکتر پولیدوری است.
«کوک» یک نظریهپرداز است که در کتاب «مفاهیم کلیدی در مطالعات سینمایی» نوشته سوزان هیوارد توضیح میدهد که فیلم وحشت، با وجود آنکه یک ژانر مردمپسند بود تا دهه 1970 حلقههای منتقدان آن را جدی نگرفتند. او این تغییر (نگرش منتقدان) را ناشی از تأثیر روانکاوی بر نظریهی فیلم میداند.
تا پیش از این دوره، جدی گرفتن این ژانر در پرداختن به سرکوب نهاد، واپس زدن برخی امیال (جنسی و روانشناختی) نگفتنی خلاصه میشد.
یک متخصص مغز و اعصاب درباره تاثیر فیلمهای وحشت بر روی افراد یک جامعه به ایسنا میگوید: «تماشای فیلمهای وحشتناک موجب پدید آمدن هیجان میشود و هیجان حاصل از آن موجب شارژ مغزی آدمها میشود تا به نوعی بتوانند خودشان را به سرحالی و تازگی برسانند. در چنین حالتی برخی بعد از دیدن این فیلمها به سرزندگی و سرحالی میرسند اما برخی بعد از اینکه به سرحالی و سرزندگی اولی میرسند، در طولانی مدت دچار آثار ویرانگر این فیلمها میشوند.»
دکتر بهنام اوحدی بیان میکند: «در چنین حالتی افراد دچار کابوسهای شبانه، هراسهای روزمره میشوند و حالات هیجانی انباشته از ترس در زندگی آنها دیده و دچار اضطرابهای ویرانگر میشوند، از آنجایی که خود افراد سبب پدید آمدن این مسائل شدند به نوعی دچار کردار خود ویرانگری میشوند.»
او تصریح میکند: «این افراد قابل درمان هستند اما ممکن است عوارض مربوط به آن را چند ماهی تحمل کنند.»
این پزشک میگوید:«مدیریت شادی و مهندسی هیجان برای هر جامعهای لازم است، باید در هر جامعهای شور، هیجان و شعف به زندگی جاری شود تا آدمها به دنبال مواد مخدر، محرک، رفتارهای نابههنجار خطرآفرین نروند، زمانی که مدیریت شادی در یک جامعه نباشد افراد سعی میکنند با حداقل امکاناتی که در اختیار دارند، حداکثر هیجان را خلق کنند. در چنین جوامعی رفتارهای انحرافی جنسی- آمیزشی، مواد مخدر و محرک و سود جستن از فیلمهای اکشن یا هراسناک رواج پیدا میکند.»
اوحدی اظهار میکند: «از زمانی که فیلم «اره یک» به روی پرده سینما آمد و هنگامی که دیویدی آن وارد ایران شد، ژانر فیلم هراسناک با شتاب گستردهای در ایران مورد استقبال قرار گرفت.»
او ادامه میدهد: «بعد از فیلمهای اکشن و هراسناک راس مراجعه مردم به فیلمهای هرزه نگارانه است! این موضوع باید برای مسئولان کشور از لحاظ فرهنگی و اجتماعی زنگ خطر و هشداری باشد که ممکن است افراد در پی تماشای طولانی مدت این فیلمها سلامت روحی و روانی خود را از دست بدهند، از حالت نرمال خارج شوند و دست به کاری بزنند که میتواند بار روانی سنگینی را برای مردم جامعه به همراه داشته باشد.»
این متخصص مغز و اعصاب با اشاره به اینکه، این گونه فیلمها از اینترنت قابل دانلود است و دسترسی مردم به این نوع ژانر فیلمها قابل کنترل نیست اذعان میکند: «باید در نظر داشت که یک مدل دگرگونی در سینمای ملی لازم است وبا تسهیل اعطای مجوز به فیلمهایی که هیجانی هستند، میتوانیم از رجوع مردم به سمت چنین فیلمهایی در حجم گسترده پیشگیری کنیم. چون همیشه ژانر وحشت طرفدار خاص خودش را دارد اما هنگامی که این موضوع چنین شایع میشود موجب نگرانی میشود.»
اوحدی بیان میکند:«باید به نوعی یک فیلم سودمند و اثر گذار داشته باشیم تا در مدیریت شادی و مهندسی هیجان نقش مثبتی داشته باشد، متاسفانه در سختگیری که برای اعطای مجوز به فیلمهای سینمای داخلی میشود، سینمای ما به یه یک سینمای بیهدف و فرومایه تبدیل شده است و کسانی که میتوانند در این عرصه اثرگذار باشند توان فعالیت در این حیطه را از دست داده و خانهنشین شدهاند و کسانی که فیلمهای بازاری، ساده لوحانه و عوام پسندانه را میسازند، جریان سینمای کشور را به دست گرفتهاند!»
او میافزاید:«در چنین شرایطی فیلمهای هراسناک جایگزین فیلمهای اثر گذار ملی در کشور ما شده و در نبود سینمای اکشن درست در کنار فیلمهای اکشن خارجی، جریان مصرف سینمای کشور را در دست گرفته است. در این حالت ما میبینیم که جامعه هر روز ناهنجاری رفتاری بیشتری پیدا میکند و به ویرانگری و وندالیسم اجتماعی دامن زده میشود.»
این پزشک مطرح میکند: «درگیریهای خیابانی، گروههای گانگستری بسیاری که در جای جای کشور سر در میآورند، از فیلمهای جنگهای خیابانی که آن هم از ژانرهایی است که در سالهای اخیر رونق گرفته است، الگوبرداری میکنند. به باور من فیلمهای جنگهای خیابانی چهارمین ژانری است که در ایران در چند سال اخیر مورد استقبال قرار گرفته است که اغلب مشتریان نوجوان و جوان، آن را از دستفروشها تقاضا میکنند. در چنین حالتی مدیریت نوینی بر فضای فرهنگی و اجتماعی جامعه لازم است تا تاوان سهمگین و سنگینی که تماشای این فیلمها میتواند در پی داشته باشد را ایمن نگه دارد.»
بهتر است بدانیم که تا پیش از ظهور فیلم مهیج روانشناختی در دهه 1960، که چنین القا میکرد که هیولا در دورن ماست و نه در بیرون از نهاد ما، شکل بیگانه یا هیولایی را به خود میگرفت که در بیرون از ماست- گویی خود این ژانر هم نمیتوانست با شهامت سرکوب نهاد را بپذیرد. از این گفته چنین برمیآید که بیننده، افزون بر وصول بر هیجان ناشی از ترس از وحشت و خشونتی که در پیش چشمان او مرئی میشود، در عین حال مجذوب ابهام ضمنیِ مستتر در ژانر نیز میشود.
یک روانشناس هم در اینباره میگوید: «رابرت اشتنبرگ در کتاب«قصه عشق» ترجمه علی اصغر بهرامی معتقد است، هر کدام از آدمها در زندگی قصهای دارند و با توجه به آن، زندگی خود را شکل میدهند که یکی از آنها وحشت است.»
مستانه نیکخواه ادامه میدهد: «کسانی که تمایل دارند دیگران را وحشت زده کنند مانند کارگردانانی که فیلم ترسناک میسازند و کسانی که دیگران را می ترسانند و حتی افرادی که از دیدن این ژانر فیلمها لذت میبرند، قصهشان وحشت است. معمولا قصههای ما در زندگی تحتتاثیر محیط و به ویژه پدر و مادر شکل میگیرد.»
این استاد دانشگاه میافزاید:«افراد زیر هفت سال زمانی که صحنههای ترسناک را میبینند یا داستانهای وحشتناک را میشنوند، غیرواقعی بودن آن را درک نمیکنند، به عبارتی درک آنها این است که این فیلم واقعی است بنابراین آنها میتوانند به اختلالهای خواب و حتی پرخوری که یکی از نشانههای اضطراب است، مبتلا شوند.»
او معتقد است تماشای مستمر صحنههای ترسناک میتواند به افسردگی افراد منجر شود. کودکان 9 سال به بعد غیرواقعی بودن فیلم ترسناک را درک میکنند و گفتن جمله این فیلم غیرواقعی نیست میتواند آنها را آرام کند. به طور کلی دیدن فیلم وحشت از سن 9 سالگی میتواند به ایجاد درک عواطف و هیجانات شدیدتر منجر شود.
نیکخواه تصریح میکند: «طبیعتا این حالت به احساس درماندگی، بیچارگی و تسلیم شدن منجر میشود و ممکن است از این افراد آدمهای منفعل بسازد تا آنها باور کنند در موقعیتهای اجتماعی و زندگی هیچ اختیاری ندارند و تسلیم محض میشوند. در بزرگسالان هم ممکن است دیدن این ژانر از فیلمها منجر به افسردگی شود.»
این استاد دانشگاه با بیان اینکه در روانشناسی اصلاحی به نام «درماندگی آموخته شده» داریم، میگوید:« این اصلاح به این معناست که فرد باور میکند هیچ رفتار و عملکردی نمیتواند به آن کمک کند تا از موقعیت خطرآفرین و ناخوشایند رها شود. بسیاری از ترسهای ما در بزرگسالی ریشه در دوران کودکی دارد و به طور ناخودآگاه از دیدن فیلمهای ترسناک نشأت گرفته است.»
او بیان میکند: «این امر نشان میدهد که یک نفر در تاریکی از پشت سر افراد را آزار میدهد یا تصمیم به چاقو زدن و… دارد و میشود افراد هنگامی که در تاریکی هستند احساس کنند که از پشت سر مورد حمله قرار میگیرند اما نکتهای که نباید فراموش کرد، این است که در هر صورت افراد از 9 سالگی برای بروز هیجانات خود تمایل به زندگی ثابت و آرام ندارند و دوست دارند هیجان را تجربه کنند.»
نیکخواه میگوید: «تمایل به تولید موقعیتهای وحشت انگیز، بازیها و کارتونهای ترسناک برای این است که فرد بتواند به ترس خود غلبه کند یا قدرتمند بودنش را به رخ دیگران بکشد و وانمود کند که شجاع است و تمایل دارد در این موقعیتها قرار بگیرد. این امر در بزرگسالان هم به همین شکل است. در این صورت، آموزش مقابله میتواند به رفع بخشی از این مسئله کمک کند.»
یک دکتر جامعه شناس که در یک طرح پژوهشی با عنوان « سینمای خشونت در ایران» در دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه تهران همکاری داشته است به ایسنا بیان میکند: «در میان مصرف کنندگان رسانه از همه آسیب پذیرتر کودکان و نوجوانان هستند. کودکان و نوجوانان با توجه به ویژگی جان بخشی (Animism) تخیل قوی با ژرفایی بینظیر، تأثیری عمیق را تجربه میکنند. ممکن است با قهرمان داستان زندگی کنند، او را الگوی عمل قرار دهند، حتی در خواب او را ببینند.»
لیلا شعبانی ادامه میدهد: «در تأثیر ژرفایی رسانهها بر کودک و نوجوانان بیش از همه تبعات برخورد با رسانه را تحمل میکنند. ترس، اضطراب، دلهره، نگرانی و … بیش از همه تحت تأثیر خشونت رسانهای (Media violence) قرار میگیرند.»
این استاد دانشگاه تصریح میکند:«به نظر فریدمن واتوبلینگ، تأثیر تصاویر خشن بر روی اطفال که حالت تهاجمی دارند و دارای احساس حقارت میباشند، به صورتی است که قادر است جبران کننده و تخلیه کننده آن حال و احساس باشد. بنابراین چنین کودکی با مشاهده فیلمهای خشن و رفتار پرخاشگرانه از قید آنها رهایی مییابند و احساس آرامش میکنند.»
او میگوید: «نظریه برجستگی جنایت در رسانهها برای نوجوانان و جوانان بسیار معروف است، اکثر اندیشمندان معتقدند، برای نوجوانان و جوانان خشونت رسانهای پدیدهای عادی و بیاهمیت نیست بلکه برجستگی دارد؛ مخصوصاً زمانی که زمینههای پیشین نیز موجود باشد.»
این استاد دانشگاه با اشاره به اینکه یکی از مهمترین عناصر و عوامل برجستگی قدرت تخیل کودک و نوجوان است، بیان میکند: «خیالبافی، فرو رفتن در اعماق رویا، آزاد بودن تخیل در کودکان و نوجوانان، عدم امکان مهار خود، همگی عوامل مهمی در واقعیت توسط این قشر و در نتیجه تأثیر پذیری بیشتر آنان است.طبق نظریه الگوسازی، جوانان قهرمانان خشن را الگوی خویش میسازند و آن گاه که محیط پیرامون نیز آمادگی دارد، آمیزش این دو آموزش و کاربرد خشونت خواهد بود.»
شعبانی اظهار میکند: «نوجوان یا جوانی که به سینما میرود، اگر فاقد خانواده مناسب باشد. میتواند در اندیشۀ استفاده عملی از برنامههای خشونت آمیز مؤثر باشد، بنابراین بارها برای دیدن همان فیلم به سینما میرود و از این که آن فنون را کمی دیر آموخته است، احساس پشیمانی میکند.»
وقتی فیلم های ترسناک در بین مردم طرفداران زیادی پیدا کرد فیلمسازان اولین فیلم ترسناک را از سال 1890 شروع به ساخته شدن کردند . فیلم های ترسناک در بین جوانان جای خود را باز کرد و هر روز به طرفداران این ژانر از فیلم افزوده شد .فیلم های ترسناک خاستگاه فیلم هایی با ژانر وحشت مربوط به رمان «گوتیک ویکتوریایی» و اواخر قرن نوزدهم است.فیلم ترسناک یکی از ژانرهای فیلم است که در ابتدا خیلی تحت تأثیر فیلم های اکسپرسیونیسم قرار داشت، در این ژانر از عامل های ترس ، نفرت و وحشت استفاده شده است. در اینگونه فیلم ها از صحنه های خوفناک، ترسناک و فراطبیعی استفاده شده و معمولاً با ژانرهای فانتزی و علمی-تخیلی تداخل دارند. این ژانر شباهت نزدیکی نیز با ژانر دلهره آور دارد. در فیلم های ترسناک با استفاده از ترس از ناشناخته ها و کابوس ها ترس به بیننده القا می شود.
نتایج تحقیقات جدید نشان داده است:تماشای فیلم های ترسناک به شناسایی پردازش احساساتی مثل ترس و اضطراب کمک می کند.
تماشای فیلم های ترسناک به شناسایی پردازش مغز در اضطراب و ترس کمک می کند.
اطلاعات وقایع ترسناک برای بقای روزانه مفید است. با این حال، گاهی ترس منجر به اضطراب و سایر اختلالات روانی می شود.
پیش از این مدار ترس در مغز, فقط در جوندگان بررسی شده بود و این بار محققان دانشگاه کالیفرنیا با استفاده از الکترودهای داخل آمیگدال و هیپوکامپوس در 9 نفر از افرادی که صحنه های ترسناک تماشا می کردند، این بررسی را انجام دادند و به نتایجی دست یافتند.
به گفته جی ژنگ، عضو این گروه مطالعاتی، این دو منطقه در مغز نقش کلیدی در به رسمیت شناختن محرک های عاطفی و رمزگذاری آنها در خاطرات دارد.
فیلمهای ترسناک به گونهای بر روی بدن و مغز شما تأثیر میگذارند که حتی متوجه آن نمیشوید. در نتیجه اگر سابقه بیماری جسمی یا ذهنی دارید، قبل از تماشای این فیلمها کمی فکر کنید.
در موارد نادر تماشای فیلم ترسناک باعث بروز اختلال استرسی پس از ضایعه روانی (PTSD) میشود. با این حال این فیلمها افراد دچار به این اختلال را بیشتر تحت تأثیر قرار میدهند. از آنجا که مغز نمیتواند تفاوت بین خیال و واقعیت را تشخیص دهد، خاطرات مربوط به شرایطی که در یک فیلم نمایش داده میشود و جزو شرایط مربوط به ضایعه روانی در گذشته است، میتواند باعث بروز عکسالعمل فیزیکی و روانی شود.
اضطراب نیز در نتیجه تماشای فیلمهای ترسناک ایجاد میشود، به ویژه زمانی که کودکان در سنین پایین این فیلمها را تماشا میکنند. عکسالعملهای فیزیکی نسبت به تصاویر ترسناک عبارتاند از تعریق کف دستها، گرفتگی ماهیچهها، کاهش چند درجهای درجه حرارت پوست، افزایش ناگهانی فشارخون و افزایش ضربان قلب.
اگرچه تماشای فیلمها ترسناک مستقیماً بر روی مغز تأثیر مثبت ندارد؛ اما باعث حساسیتزدایی میشود. ممکن است فردی دائماً خود را در معرض تماشای تصویری ترسناک بگذارد و با گذشت زمان نسبت به آن تصویر حساسیت کمتری نشان دهد. در نتیجه ترس و اضطرابش کاهش یابد. شاید بتوان این را تأثیر یا نتیجه مثبت در نظر گرفت.
فعالیتهایی که سطح آدرنالین را افزایش میدهند، مانند تماشای فیلمهای ترسناک باعث افزایش ضربان قلب میشوند. این افزایش همانند افزایش ضربان قلب به هنگام سوار شدن به قطار غلتان یا پریدن از ارتفاع است.
همچنین تماشای فیلمهای ترسناک بر روی احتمال بروز حمله قلبی تأثیر میگذارد. زمانی که عکسالعمل فیزیکی و روانی به طور همزمان اتفاق میافتند، ممکن است حمله قلبی اتفاق بیفتد. افرادی که دچار فشارخون بالا هستند، بیشتر در خطر هستند.
مباحث مربوط به فیلمهای ترسناک همانند مباحث مربوط به بازیهای ویدئویی باعث بروز رفتار پرخاشگرانه میشوند. هر نوع فعالیتی که باعث افزایش عکسالعمل عاطفی میشود، به ویژه در افرادی که مشکلات عاطفی دارند، باعث بروز پس پیامد میشود.
تماشای فیلمهای ترسناک باعث ترشح دوپامین و آدرنالین میشود که باعث تحریک عکسالعمل فیزیکی میشوند. در شرایط بسیار نادر، یک عکسالعمل روانی ممکن است به قدری شدید باشد که باعث شود فرد از حال برود یا دچار حمله اضطراب شود.