19 خواص بلوط برای سلامتی و پیشگیری از بیماری ها + نحوه مصرف بلوط

خواص بلوط و نحوه مصرف بلوط

بلوط یکی از میوه‌ های مغذی و بسیار مفیدی است که بیشتر در مناطق زاگرس ایران یافت می‌شود. میوه درخت بلوط که آن را تحت عنوان بلوط جنگلی نیز می شناسند، ظاهری کره‌ای شکل با پوستی سفت و محکم و همچنین مغزی نسبتا چرب دارد.

میوه بلوط ظاهری مشابه فندق دارد و درخت آن به صورت وحشی یا کشت شده در مناطق معتدلی چون مازندران، کردستان و لرستان رویش دارد و طرفداران پروپا قرص آن مردمان استان گیلان هستند.

مزه آن مانند فندق خوشایند و دلچسب نیست، اما به دلیل غنی بودن از املاح و ویتامین‌ها ارزش غذایی بالایی داشته و مانند اجزای آجیل مغذی است. امروزه در صنعت از بلوط در کیک، بستنی و حتی از آرد آن به عنوان حجم دهنده در برخی از انواع نان‌ها استفاده می‌شود.

معرفی درخت بلوط

درخت بلوط (Quercus) درختی بزرگ و همیشه سبز یا خزان‌کننده از خانواده بلوطیان (Fagaceae) است که در سراسر جهان یافت می‌شود. بلوط‌ها از نظر اندازه و شکل برگ‌ها، میوه‌ها، و پوست تنه متفاوت هستند. این درخت‌ها می‌توانند تا ارتفاع 50 متر رشد کنند و قطر تنه‌شان تا 3 متر برسد. برگ‌های آنها پهن، نازک و در گونه‌های مختلف به صورت صاف، دندانه‌دار یا پنجه‌ای دیده می‌شود.

گل‌های نر و ماده این گیاه در بهار به صورت مجزا می‌رویند. جالب است بدانید که میوه‌های درختان بلوط به دو صورت فندقی و کشیده، و در گونه‌های مختلف با طعم تلخ یا شیرین روییده و جزء میوه‌های کمیاب دنیا شمرده می‌شوند. لازم به ذکر است که در این درختان بیشتر در مناطق معتدل تا گرمسیری دیده می‌شوند. در ایران نیز این میوه ها در جنگل‌های شمال، غرب و مرکز کشور به خصوص در مناطق لر نشین یافت می‌شوند. ۱۸ مورد از مهمترین خواص بلوط برای سلامتی و پیشگیری از بیماری های مختلف عبارتند از:

• بهبود سلامتی قلب
• تقویت سیستم ایمنی
• کنترل قند خون
• بهبود عملکرد مغز
• کاهش ریسک ابتلا به سرطان ها
• بهبود سلامتی پوست
• درمان بواسیر
• درمان مشکلات گوارشی نظیر اسهال و ..
• درمان اگزما و زخم های پوستی
• کمک به کاهش وزن
• ضد  التهاب
• درمان ریزش مو
• درمان کم خونی
• پیشگیری از بیماری آسم
• پیشگیری از ابتلا به آلزایمر
• تقویت رشد و نمو
• مفید برای زنان
• مفید برای مردان

ارزش غذایی میوه درخت بلوط

میوه بلوط به عنوان یکی از مهم‌ترین میوه‌هایی مصرفی توسط سنجاب‌ها از ارزش غذایی بالایی برخوردار است به همین دلیل نیز متخصصان تغذیه بسیاری مصرف آن را توصیه می‌کنند‌. توجه داشته باشید که این میوه سرشار از فیبر، ویتامین‌های ضروری بدن، فلانوئیدها، تانن‌ها، چربی‌های اشباع نشده، انواع پروتئین و آنتی اکسیدان‌ها است‌. به همین دلیل نیز ارزش غذایی فوق‌العاده‌ای دارد‌. در جدول زیر ارزش غذایی این میوه در هر 100 گرم را بیشتر بررسی خواهیم کرد.

• چربی کل : 24g
• انرژی : 386 کیلوکالری
• منیزیم : ۶۲mg
• آهن : ۰٫۸mg
• ویتامین ب۶ : ۰٫۵mg
• کلسیم : ۴۱mg
• پروتئین : 6g
• کربوهیدرات کل : 41g
• پتاسیم : 539mg
• کلسترول : 0mg
• چربی اشباع : 3/1g
• فیبر : 4/1g

مطلب پیشنهادی : همه خواص و فواید قهوه | افزایش سوخت و ساز و لاغری با نوشیدن قهوه

19 فایده و خواص بلوط :

۱- بهبود سلامت قلب

بلوط حاوی مقادیر بالایی از فیبر، آنتی‌اکسیدان‌ها و مواد معدنی مانند پتاسیم است که برای سلامت قلب مفید هستند. فیبر موجود در بلوط می‌تواند به کاهش کلسترول و فشار خون کمک کند. آنتی‌اکسیدان‌های موجود در این میوه نیز می‌توانند از آسیب‌های ناشی از رادیکال‌های آزاد به قلب محافظت کنند. به همین دلیل گفته می‌شود که مصرف این میوه بسیار برای سلامت قلب و عروق مفید است.

۲- تقویت سیستم ایمنی بدن

از دیگر خواص میوه بلوط می‌توان به تقویت سیستم ایمنی اشاره کرد. در واقع می‌توان گفت این میوه جنگلی حاوی مقادیر بالایی از ویتامین C، E و مواد معدنی مانند روی و سلنیوم است که برای تقویت سیستم ایمنی بدن مفید هستند. ویتامین C یک آنتی‌اکسیدان قوی محسوب می‌شود که می‌تواند از بدن در برابر عفونت‌ها محافظت کند. ویتامین E نیز آنتی‌اکسیدان دیگر است که در کاهش التهاب و تقویت سیستم ایمنی بدن موثر می‌باشد. جالب است بدانید که روی و سلنیوم موجود در این میوه از جمله مواد معدنی ضروری برای عملکرد صحیح سیستم ایمنی بدن محسوب می‌شوند.

۳- کنترل قند خون

بلوط حاوی مقادیر بالایی از فیبر است که می‌تواند به کنترل قند خون کمک کند. به عبارتی می‌توان گفت فیبر موجود در آن می‌تواند به کند کردن سرعت جذب کربوهیدرات‌ها در بدن کمک کند و اینگونه از افزایش ناگهانی قند خون جلوگیری کند.

۴- بهبود عملکرد مغز

بهبود عملکرد مغز یکی دیگر از مهم‌ترین خواص مصرف بلوط است که نباید از آن غافل شد. متخصصان طب سنتی بر این باورند که این میوه می‌تواند نقش بسیار زیادی در افزایش حافظه، جلوگیری از افسردگی و سایر اختلالات مغزی داشته باشد.

۵- کاهش خطر ابتلا به سرطان

آنتی اکسیدان‌های به کار رفته در بلوط می‌توانند نقش بسیار زیادی در جلوگیری از ابتلا به سرطان داشته باشند. تحقیقات نشان داده است افرادی که مصرف بلوط را در رژیم غذایی خود قرار می‌دهند خیلی کمتر از دیگران به سرطان مبتلا می‌شوند. به عبارتی می‌توان گفت آنتی‌اکسیدان‌ها می‌توانند با رادیکال‌های آزاد مبارزه کنند و مانع بروز آسیب‌های DNA و ایجاد سرطان شوند.  جالب است بدانید که مصرف بلوط می‌تواند به روند درمان بیماران سرطانی نیز سرعت بخشد.

۶- بهبود سلامت پوست

بلوط حاوی مقادیر بالایی از آنتی‌اکسیدان‌ها و ویتامین C است که برای بهبود سلامت پوست مفید هستند. آنتی‌اکسیدان‌های موجود در آن می‌توانند از پوست در برابر آسیب‌های ناشی از رادیکال‌های آزاد محافظت کنند. ویتامین C نیز یک آنتی‌اکسیدان قوی است که می‌تواند به تولید کلاژن کمک کند. از آنجایی که کلاژن یک پروتئین ضروری برای حفظ سلامت و جوانی پوست است، می‌توان گفت که مصرف بلوط به زیبایی، شفافیت و جوانی پوست کمک شایانی می‌کند.

۷- درمان بواسیر

درمان بواسیر یکی دیگر از مزایای مصرف بلوط است. در واقع می‌توان گفت افرادی که از بیماری بواسیر رنج می‌برند، می‌توانند با مصرف بلوط نقش بسیاری در کاهش خونریزی و همچنین درمان این عارضه کمک کند.

۸- درمان اسهال و سایر مشکلات گوارشی

شاید کمی عجیب به نظر برسد اما مصرف بلوط می‌تواند نقش بسیار زیادی در درمان اسهال و سایر مشکلات گوارشی داشته باشد. این خاصیت به دلیل وجود تانن در بلوط ایجاد می‌شود. گفتنی است که تانن می‌تواند به کاهش ترشحات روده کمک کند.

۹- درمان زخم‌ها و اگزما

از دیگر خواص بلوط می‌توان به درمان زخم‌ها و اگزما اشاره کرد. به عبارتی بلوط دارای خاصیت ضدالتهابی است که می‌تواند به درمان زخم‌ها کمک کند. این خاصیت به کاهش التهاب و درد زخم کمک می‌کند. همین موضوع باعث می‌شود تا متخصصان مصرف این میوه را به افراد مختلف توصیه کنند.

۱۰- کاهش وزن

افرادی که به دنبال کاهش وزن هستند و همچنین بدنسازی که دوست دارند نسبت چربی بدن خود را به عضله کاهش دهند، می‌توانند مصرف این میوه‌ها را در رژیم غذایی خود قرار دهند. در واقع می‌توان گفت این میوه حاوی مقادیر بالایی از فیبر است که می‌تواند به کاهش وزن کمک کند. به عبارتی فیبر موجود در آن باعث می‌شود تا فرد مصرف کننده احساس سیری کند و از پرخوری بپرهیزد.

۱۱- ضدالتهاب

یکی از مهم‌ترین خواص بلوط کمک به درمان التهاب است. بنابراین کسانی که از بیماری‌های التهابی رنج می‌برند، این امکان را خواهند داشت تا با استفاده از بلوط به درمان عارضه‌ای که از آن رنج می‌برند، بپردازند. این میوه به دلیل داشتن خواص ضدالتهابی می‌تواند در درمان انواع سرماخوردگی و عفونت‌هایی که باعث ایجاد التهاب می‌شود نیز موثر باشد.

 ۱۲- درمان ریزش مو

ویتامین‌ها و مواد مغذی موجود در بلوط بر روی ریشه مو تاثیر می‌گذارند و ریزش را کاهش می‌دهند. همین موضوع باعث شده تا شرکت‌های داروسازی بسیاری در سراسر جهان تصمیم بگیرند از آن برای ساخت انواع محصولات مراقبتی ضد ریزش و تقویت کننده مو استفاده کنند.

مطلب پیشنهادی : دانه چیا چیست؟ خواص دانه چیا برای سم زدایی مواد زائد بدن

۱۳- درمان کم خونی

بلوط حاوی مقدار زیادی آهن است که برای تولید هموگلوبین مسئول حمل اکسیژن در سلول‌های قرمز خون ضروری می‌باشد. به همین دلیل مصرف این میوه جنگلی می‌تواند به کمبود آهن در بدن کمک کند و باعث بهبود کم خونی شود. البته باید بدانید که کم خونی نیاز به مراقبت‌های درمانی خاص دارد و فرد بیمار باید حتما برای دریافت یک رژیم غذایی متناسب با شرایط خود به متخصصان تغذیه مراجعه کند.

۱۴- پیشگیری از آسم

بلوط همچنین می‌تواند با تقویت سیستم ایمنی بدن و کاهش التهاب در مجرای هوایی به درمان آسم کمک کند. اما باید توجه داشت که درمان آسم به شیوه‌های متعددی انجام می‌شود و بلوط نمی‌تواند به تنهایی درمان کامل برای آسم باشد. به عبارتی بلوط تنها یکی از عواملی است که در بهبود آسم موثر است.

۱۵- پیشگیری از ابتلا به آلزایمر

تحقیقات نشان داده‌اند که بلوط می‌تواند نقشی در جلوگیری از آلزایمر داشته باشد. به عبارتی می‌توان گفت که این میوه دارای مقدار زیادی آنتی‌اکسیدان‌ است که به کاهش استرس اکسیداتیو مرتبط با پیری و بیماری‌های عصبی مرتبط کمک می‌کند. به همین دلیل گفته می‌شود که استفاده از آن می‌تواند به محافظت علیه تخریب سلول‌های عصبی، پیشگیری از آسیب های ممکن به سیستم عصبی و کاهش خطرات بیماری آلزایمر کمک کند.

۱۶- تقویت رشد و نمو

تقویت رشد و نمو یکی دیگر از خواص بلوط است که کمتر به آن پرداخته می‌شود. در واقع می‌توان گفت این میوه با تامین مواد مغذی و معدنی بدن کمک می‌کند تا فرد بتواند بدنی سالم‌تر و تندرست‌تر داشته باشد و دوران رشد و نمو را به بهترین نحو ممکن پشت سر گذارد.

۱۷- مفید برای زنان

بلوط دارای خواص گسترده‌ای برای زنان است و می‌تواند از بروز بیماری‌های گسترده‌ای در بانوان جلوگیری کند. جالب است بدانید که مصرف بلوط در دوران قاعدگی نقش بسیار زیادی در کاهش درد دارد. همچنین با استفاده از این میوه می‌توان تنبلی تخمدان را بهبود بخشید و چرخه پریودی را منظم کرد.

۱۸- خواص بلوط جنگلی برای مردان

این میوه جنگلی برای مردان نیز خواص و مزایای بسیاری دارد از مهم‌ترین این مزایا می‌توان به افزایش میل جنسی و جلوگیری از ابتلا به پروستات اشاره کرد. به همین دلیل قرار دادن این میوه در رژیم غذایی مردان توسط متخصصان بسیاری توصیه می‌شود.

۱۹- خواص بلوط برای ورزشکاران

بلوط حاوی نشاسته، چربی، پروتئین، فیبر و املاحی چون آهن، کلسیم، منیزیم و ویتامین‌های گروه B است. میزان نشاسته بلوط در مقایسه با فندق بیشتر و چربی آن کمتر است. به دلیل فیبر بالایی که دارد خاصیت سیرکنندگی داشته و به دلیل دارا بودن اسیدهای چرب غیراشباع فاقد کلسترول بوده و پتاسیم آن ادرارآور است. ویتامین‌های گروه B آن باعث عملکرد بهتر سیستم عصبی می‌شود و به دلیل نداشتن گلوتن، برای مبتلایان به سلیاک محدودیت مصرف ندارد.

این را هم بدانید شاه بلوط درشت‌تر، روغن‌دارتر و مغذی‌تر از بلوط است. این میوه تقویت‌کننده بدن و چاق‌کننده بوده و مصرف آن برای افراد ضعیف توصیه شده است. به گفته متخصصان مصرف بلوط بعد از فعالیت‌های ورزشی مفید است. چرا؟ به دلیل آن که منیزیم و کلسیم بالایی داشته و با تسکین عضلات از گرفتگی و کوفتگی آن‌ها می‌کاهد.

نحوه مصرف میوه بلوط :

یکی از مهم‌ترین سوالاتی که ممکن است برای هر فرد پیش آید این است که بلوط را چگونه باید مصرف کرد؟

در پاسخ باید بگوییم که آن را می‌توان به صورت خام، پخته یا خشک شده مصرف کرد. بلوط خام را باید به مدت چند ساعت یا یک شب در آب خیس کرد تا تلخی آن از بین برود و قابل مصرف شود. بلوط پخته را نیز می‌توان به عنوان یک میان وعده فوق‌العاده نوش جان کرد. همچنین بلوط خشک شده را می‌توانید به صورت آسیاب شده به عنوان یک افزودنی در غذاها یا نوشیدنی استفاده کنید.

موارد منع مصرف میوه بلوط :

به طور کلی می‌توان گفت مصرف این میوه برای اکثر افراد بی‌خطر است. با این وجود برخی از افراد به دلیل حساسیت داشتن به این میوه ممکن است علائم آلرژی را نشان دهند. بهترین راهکار این است که افراد حساس به این میوه از مصرف آن خودداری کنند تا هیچ خطری آن‌ها را تهدید نکند. افراد مبتلا به چربی خون و قندخون نیز لازم است قبل از مصرف حتما با متخصصان تغذیه مشورت داشته باشند.

علاوه بر میوه بلوط پوست، برگ و ریشه درخت آن هم خواص درمانی دارد، اما باید بدانید مصرف زیاده از حد بلوط به دلیل تانن زیاد از میزان جذب آهن بدن می‌کاهد. همچنین با برخی داروها تداخل ایجاد کرده و ساپونین آن باعث تحریک لایه مخاطی معده و برگشت اسید می‌شود. مصرف بلوط در دوران شیردهی و بارداری باید تحت نظر پزشک باشد.

سخن پایانی

در این مطلب به بررسی خواص بلوط پرداختیم و اطلاعات لازم را ارائه دادیم. توجه داشته باشید که مصرف بیش از اندازه آن ممکن است عوارض جبران‌ناپذیری برای شما داشته باشد. اگر می‌خواهید از خواص گسترده این میوه برخوردار شوید، بهتر است با متخصصان تغذیه مشورت کنید و یک برنامه غذایی متناسب با شرایط و نیازهای خود دریافت نمایید تا یک قدم به سلامتی نزدیک‌تر شوید.

این میوه در بازار کمیاب است، اما در برخی میوه‌فروشی‌ها یا مغازه‌های مدرن به صورت بسته‌بندی شده یا فله‌ای به فروش می‌رسد.

بلوط از فندق درشت‌تر و هر یک یا چند عدد آن درون پیاله‌ای سبز رنگ و خاردار قرار گرفته است. بلوط را همچون فندق از پوست سبز رنگ جدا و پوسته قهوه‌ای مایل به قرمز آن را شکسته و به صورت خام، تفت داده شده و حتی آب‌پز میل می‌کنند.

بلوط یکی از غنی‌ترین گیاهان از نظر میزان تانن بوده و به دلیل وجود این ترکیب، منقبض کننده و ضداسهال است. به جهت دارا بودن ترکیبات فلاونوییدی خواص ضدالتهابی داشته و با کاهش تورم عروق انتهای روده منجر به کم شدن التهاب هموروئید (بواسیر) می‌شود.

نتایج بررسی‌ها نشان داده است شاه‌بلوط و عصاره آن به عنوان درمان حمایتی در حفظ عملکرد غشای دیواره وریدها و بهبود جریان خون در نارسایی مزمن وریدی استفاده می‌شود. از التهاب عضلات و رگ‌های واریسی کاسته و موجب بهبود و بازگشت خون به قلب می‌شود. بلوط را همچون فندق از پوست سبز رنگ جدا و پوسته قهوه‌ای مایل به قرمز آن را شکسته و به صورت خام، تفت داده شده و حتی آب پز میل می‌کنند.