این روزها تماشای برنامه های ماهواره ای توسط کودکان برای خانواده ها تبدیل به معضلی بزرگ شده است درست است که ماهواره برنامه های آموزشی مناسب و خوبی دارد اما گاهی خیلی از برنامه ها متناسب با سن تماشاگر نیست. اما خانواده هایی هم هستند که اهمیتی نمیدهند به این موضوع و از عاقبت کار بیخبرند.به همین دلیل در اینجا درباره آثار مخرب ماهواره مطلبی قرار دادیم که شما را درباره تخریبات این وسیله آگاه کنیم.
اگر باور داشته باشیم که ذهن کودکانمان با چه سرعت و دقتی از عناصر موجود در محیط زندگیشان رنگ میگیرند، ممکن است به گونهای دیگر به این موجودات لطیف و آنچه که به عنوان وسائل سرگرمی آنها معرفی شدهاند، نگاه کنیم.
نمیتوان تصور کرد فرزندی در یک خانواده به دنیا بیاید و پدر و مادر وی همه تلاشهای خود را برای موفقیت او به کار نگیرند.گاهی این تلاشها به شکلی است که همهی فعالیتهای والدین در سایهی رشد و پیشرفت فرزندشان قرار میگیرد، آنهم در دنیای پرهیاهوی فعلی که همراه با پیشرفت تکنولوژی کار را برای تربیت نسل آینده و کودکان دشوارتر کرده است.
هماکنون وجود ماهوارهها در خانوادهها معضلی شده، به هر کجا که بروی پیدا میشود و این مسأله تربیت فرزندان را با مشکل روبرو ساخته است.
گشتی در کانالهای ماهوارهای جدا از برنامههای مستهجن آن نشان میدهد که برنامههای ویژهی کودکان در این شبکههای ماهوارهای روزبه روز در حال افزایش است و حتی برخی برنامههای بزرگسالان بطور عمد بصورت انیمیشن و فانتزی ساخته میشود تا کودکان را نیز همراه خود کنند.
جالب این است که برنامههای ویژهی کودکان به مراتب بسیار حرفهایتر ساخته شده و دوبلهها، حرفهایی هم دارند، برنامههایی که میلیاردها دلار صرف ساخته شدن آنها شده و حتی کانالهایی با فرکانسهای بسیار قوی هم برای آنها در نظر گرفته میشود.
هزینههای میلیارد دلاری برای ساخت انیمیشن و حتی سریال ویژه کودکان به منظور سرگرمی کودکان ما ساخته شده که سئوال اینجاست آیا این هزینهها از سر دلسوزی بوده؟ آیا تا به حال دقت کردهاید که محتوای این کارتونها چیست؟
آیا کودکی که همراه پدر و مادرش سریالهای ماهوارهای را میبیند، گاهی با نقش دختران و پسران هم سن و سال خودش همزاد پنداری نمیکند؟
آیا پدر و مادر کودکی که او در سریالهای ماهواره میبیند، شبیه پدر و مادر خودش رفتار میکنند؟
آیا تسخیر ذهن نوجوان توسط رسانهها و ایجاد اعتیاد به دیدن برنامههای آن، بیرغبتی نسبت به فعالیتهای اجتماعی، کم شدن علاقه به مطالعه کتابهای مفید و موثر به علت اعتیاد به دیدن صحنههای مستهجن که نفس تشنه آن است، بلوغ زودرس و دچار شدن به انواع بیماریهای روحی و جسمی، گرفتن فرصت اندیشیدن از آنها که همهی این امور به طرز شگفتآوری توسط متفکران این رسانهها برنامهریزی شده است، کافی نیست؟
آیا بهتر نیست که کارشناسان و مشاوران ما در زمینهی مسائل کودک، به فکر راه چاره باشند…؟
آیا خانوادهها برنامههایی برای استفادهی صحیح خود و کودکانشان از این امکانات دارند…؟
کودکان در سنین 3 تا 5 سالگی فقط بیننده هستند و قدرت تشخیص میان خوب و بد را ندارند و هر آنچه برای او به نمایش بگذاریم میبیند و به عنوان یک حرکت پسندیده میپذیرد. آنها قدرت تفکیک خوب، بد و یا افسانه بودن را ندارند و این باعث میشود تا ارزشهای آنها در دنیای واقعی تغییر کند.
«رضا دستجردی» استادیار روانشناسی دانشگاه علوم پزشکی بیرجند در این باره اظهار می کند: متأسفانه شبکههای ماهوارهای ارزشهایی را تبلیغ میکنند که منطبق با اجتماع نیست و منجر میشود فرد در سطح کلان با دوگانگیهایی مواجه شود.
وی با بیان اینکه بسیاری از فیلمها روابطی را ترویج میکنند که خارج از عرف و شرع است، می افزاید: تصاویر، فیلمها و برنامه های تبلیغاتی ماهواره پیامدی جز سست شدن بنیان خانواده را در پی ندارد.
این استادیار روانشناسی دانشگاه علوم پزشکی بیرجند اظهار می کند: نوجوانی یکی از بحرانیترین و حساسترین دورههای زندگی انسان به حساب میآید که فرد به اوج غریزه میرسد، اما بسیاری از خانوادهها که متوجه این امر نبوده و براحتی از ماهواره استفاده میکنند، باید بدانند بیبند و باری جنسی و تبلیغ لذتهای جنسی مهمترین برنامههای ماهواره است که منجر میشود نوجوان یا جوان قدرت کنترل خود را از دست داده و جذب این برنامهها شوند.
دستجردی با اشاره به اینکه بیشتر سریالها و برنامههای ماهوارهای براحتی و بدون هیچ سانسوری، مسائل جنسی را مطرح و نمایشمیدهند، می گوید: این شیوهی ارائهی اطلاعات حتی در آگهیهای بازرگانی ماهوارهای نیز به وفور دیده میشود و متأسفانه بارها مشاهده شده فرزندان کوچک خانواده نیز بدون هیچ محدودیتی و در کنار والدین خود این صحنهها را تماشا میکنند و این در حالی است که هیچگونه ظرفیتی برای پذیرش این قبیل اطلاعات ندارند، در نتیجه تحتتأثیر آن قرار میگیرند.
استادیار روانشناسی دانشگاه علوم پزشکی بیرجند تصریح می کند: زنان خانهدار بسیاری نیز مصرانه سریالها و دیگر برنامههای ماهوارهای را دنبال کرده و با اشتیاق از شخصیتهای داستان، نوع پوشش آنان یا برخوردشان با همسر و فرزندانشان در محافل خانوادگی و مهمانیها صحبت میکنند بدون آنکه متوجه واکنش فرزندان در مقابل رفتارشان یا تبعات ناشی از تماشای این سریالها باشند.
وی با بیان اینکه بلوغ زودرس یکی از نتایج منفی فیلمهای ماهوارهای است، اظهار می کند: اگر نوجوان یا جوانی صحنههای مبتذل ببیند و شرایط ازدواج را نداشته باشد، میکوشد عطش خود را از راههای دیگر فرو نشاند.
حجت الاسلام والمسلمین «سیدحسن سیدی» کارشناس مذهبی نیز اظهار می کند: شکی نیست یکی از ابزارهای جنگ نرم دشمن در شرایط کنونی توسعهی شبکههای ماهوارهای است و بیشتر این شبکهها در پی به انحراف کشیدن خانوادهها و جوانان و فرزندان نه تنها در ایران بلکه در سراسر جهان است.
وی با اشاره به اینکه مهمترین آسیب شبکههای ماهوارهای در خانوادهها تغییر سبک زندگی است، می گوید: هدف غرب از ترویج ماهواره این است تا سبک زندگی ایران اسلامی مردم را عوض کنند که متأسفانه در برخی موارد موفقیتهایی نیز کسب کردهاند.
سیدی ادامه می دهد: البته باید توجه داشت انحراف ایجاد کردن و به فساد کشیدن افراد جامعه تنها در حوزه مسائل اخلاقی و جنسی نیست که این بخشی از تلاش بیگانگان و دشمنان اسلام است، بلکه در همهی حوزهها خصوصاً مسائل عقیدتی نیز تلاش گستردهای دارند و هزینههای فراوانی صرف میکنند.
وی می افزاید: هزاران شبکهی ماهوارهای و حدود 3000 شبکه قابل دریافت در ایران که دنبال مقاصد شومی هستند تا جوامع را به نابودی بکشند، دنبال بیارزش کردن هویت انسانها بوده و باورهای مذهبی مردم را هدف قرار میدهند و ضعیف میکنند، هویت انسانها را مخدوش کرده و زندگی انسانی انسانهای جوامع را به زندگی حیوانی مبدل میکنند.
مسئول نهاد رهبری دانشگاه علوم پزشکی بیرجند با بیان اینکه امروزه متأسفانه برنامههایی تهیه میشود که مخاطب آنها بیشتر جوانان و نوجوانان و بعضاً کودکان هستند، اظهار می کند: این برنامهها به گونهای تهیه می شود که جذابیت دارد اما در پی این جذابیت مسائل انحرافی و ضد اخلاقی را دنبال میکنند.
سیدی، سست شدن کانون خانواده و فروپاشی این نهاد، ترویج فساد و بد اخلاقی در خانواده و در پی آن جامعه، از میان رفتن اعتماد به نفس در جوانان، از دست دادن امید به آینده و ایجاد یأس و ناامیدی، بیهویت جلوه دادن جایگاه انسانی انسانها، ایجاد اختلاف فراوان در میان خانوادهها به خاطر ایجاد توقعات کاذب، بیبند و بارهای اخلاقی و خشونت و از میان بردن وحدت و یگانگی امتها را از جمله آسیبهایی که ماهواره بر زندگی خانوادگی میگذارد، برمی شمرد.
وی ادامه می دهد: بدبین کردن مردم به نظام و مسئولان، ترویج فرهنگ بیدینی و بیغیرتی، به سخره گرفتن مبانی ناب دینی و ایجاد بیهویتی دینی، تغییر سبک زندگی اسلامی ایرانی، ترویج فرهنگ اسراف و ضربه زدن به روح و روان و جسم انسانها از دیگر آثار مخرب ماهواره است.
این کارشناس مذهبی می افزاید: با توجه به هجمه گستره رسانهای و ماهوارهای اینجاست که وظیفه افراد و موسسات تأثیرگذار نمود پیدا میکند و هر کسی توان مقابله با این جنگ تمام عیار دشمن را دارد باید به میدان نبرد پا گذاشته و همهی هستی خود را همچون دوران دفاع مقدس به صحنه آورد.
سیدی می گوید:علاوه بر نهاد خانواده، مدارس، نشریات و رسانهی ملی و صدا و سیما نیز نقش برجسته و مهمی در فرهنگسازی و واکسینه کردن افراد جامعه و خانوادهها دارد تا بیشتر پیرامون اثرات مخرب این پدیده جذاب انحرافی اطلاعرسانی کنند.
وی ادامه می دهد: دانشگاه، نخبگان، روحانیون، مساجد و موسسات ملی و مذهبی نیز وظیفه دارند از این مقوله مهم غفلت نکنند و به دور از هیاهوهای سیاسی و حزبی و گروهی به وظیفهی خطیر خود که همان رسالت نبی مکرم اسلام است، اهمیت دهند.
«محمدرضا اسدییونسی» دکترای روانشناسی تربیتی در خراسانجنوبی نیز با بیان اینکه ماهواره و رسانه شمشیر دولبه هستند که هم آثار مخربی دارند، هم مثبت، کی گوید: اثرات مضر و مخرب برنامهها و فیلمهای ماهواره بیشتر از فوائد آن است.
وی می افزاید: با توجه به اینکه تا پایان نوجوانی هویت فرد شکل میگیرد، از اینرو توصیه میشود والدین توجه جدیتری به استفاده نوجوانان از ماهواره داشته باشند.
دکترای روانشناسی تربیتی با بیان اینکه نگاه به تربیت باید متفاوت باشد و خانوادهها نیز باید آموزشهای لازم در استفاده از رسانههاببینند، می گوید: والدین باید توجه داشته باشند به عنوان پدر و مادر چه میزان ارزشهای دینی را به فرزندان انتقال دادهاند؟
اسدییونسی ادامه می دهد: امروز باید توجه کنیم بیشتر از آنکه نگران ماهواره باشیم باید نگران انتقال ارزشهای نادرست آن باشیم.
وی اظهار می کند: صدا وسیما باید با استفاده از نخبگان به دنبال برنامههایی باشد که ارزشهای درست را منتقل و باورهای دینی ومذهبی را در مردم بهویژه نسل جوان تقویت کند.
به گفته وی شکاف میان فرزندان و والدین، سست شدن روابط میان زن و شوهر و اختلافات خانوادگی پیامدهای استفاده ازماهواره است.
وی با بیان اینکه مصونسازی در برابر آسیبهای ماهواره و اینترنت برنامهریزی اساسی را میطلبد، می گوید: خانواده، مدرسه، آموزش و پرورش، دانشگاه و صدا وسیما باید راهکارهایی برای مصونسازی ارائه دهند
از وظایف مهم و خطیر بخش امور تربیتی و پرورشی در مدارس می توان به توجه مستمر به منویات و رهنمودهای امام راحل و مقام معظم رهبری و اهتمام برای اقامه نماز جماعت و اعتلای فعالیت های قرآنی و تعظیم شعائر دینی و انقلابی در مدرسه می باشد، بر همین پایه، بخش مرکز یادگیری همراه همیشگی معلمان پرورشی در چند سال اخیر فعالیت هایی در بخش شعرهای مناسبتی، متن مجری های مناسبتی، قرآن و صبحگاه در مدرسه مقالاتی را ارائه داده است، با توجه به استقبال این عزیزان در مدرسه، بر آن شدیم که با ارائه مسائل و شبهات دانش آموزان در سنین مختلف، آن ها را برای ورود به جامعه بزرگ تر از خانواده و مدرسه آماده نماییم. بسیاری از مسائل طبق فرمایشات مقام معظم رهبری، دانش آموزان و خانواده های آن ها را با سبک زندگی اسلامی آشنا می نماید.
در این بخش به یکی از بزرگترین دغدغه های خانواده ها و دانش آموزان خواهیم پرداخت و تلاش بر آن داریم که دانش آموزان پس از آشنایی با این مبحث در آینده ای نه چندان دور در زندگی خود با درک درست از آموزه های دینی بتوانند زندگی شایسته ای را انتخاب کنند.
دیدن برنامه های ماهواره در جامعه در حال گسترش است و اخیرا برخی از خانواده ها آگاهانه یا نا آگاهانه، اوقات فراغت فرزندان خود را با برنامه های آن پر می کنند؛ اما نباید از تاثیر تماشای برنامه های ماهواری بر روند تحصیلی و فرهنگ ایرانی اسلامی آن ها غافل باشیم زیرا بیشتر برنامه های ماهواره به خالی کردن ذهن نوجوانان و جوانان از ارزش های فرهنگی و دینی می پردازد.
چنانچه بخواهیم آسیب های ماهواره بر روی نوجوانان را بررسی کنیم، باید گفت:
1. جوانان و نوجوانان با دیدن فیلم های ماهواره و تأثیری که بر روی آن ها می گذارد دوست دارند به شکل دیگری باشند و از هویت واقعی خود دور می شوند، دخترها به شکل پسرها در می آیند و پسرها بر عکس، به تدریج دوستانشان کم می شود و دچار انزوا می گردند.
2. بیشتر برنامه های ماهواره به تخریب نظام خانواده پرداخته است و در این بین گسترش فساد و رواج بی بندوباری در روابط مختلف، از جمله روابط آزاد در میان زنان و مردان کاملا مشهود است، تماشای این گونه سریال ها و فیلم ها در زمان اوقات فراغت فرزندان، بر ذهن آن ها تاثیرات مخربی می گذارد و باعث می شود که نوجوانان و جوانان در خلوت خود افکار نامناسب و شیطانی را به خود راه دهند.
3. بیشترین تأثیر شبکه های ماهواره ای بر روی نوجوانان و جوانان این است که سبب بلوغ زودرس شده و افکار آن ها از تحصیل دور می کند.
4. برخی از شبکه های ماهواره ای که به ترویج آیین ها و مذاهب جدید مانند بهاییت و وهابیت و نیز فرقه های شیطان پرستی پرداخته است، باعث شده که نوجوانان و جوانان از معارف عظیم و سودمند دین اسلام غافل شوند و به این آیین ها روی آورند.
5. از دیگر اثرات مخرب شبکه های ماهواره ای بر روی مخاطبان خود رشد مصرف گرایی و مد گرایی، بی بند و باری و فروپاشی بنیان خانواده ها، برهم زدن آرامش و … می باشد.
برخی دیگر از شبکه های ماهواره ای، سبک های جدید و نامناسبی از موسیقی ها را پخش می کنند که نوجوانان و جوانان در اوقات فراغت خود به این موسیقی هایی که روح و روان آن ها را مورد تخطئه قرار داده و تأثیرات بسیار نامناسبی بر اعصاب و روان آن ها می گذارد، گوش فرا می دهند.
6. بی هویت کردن نسل جوان و ایجاد دوگانگی شخصیتی از جمله اثرات ماهواره در خانواده و نسل جوان.
نکته ی قابل توجه این است که ابزار دشمن در حال حاضر، رسانه است که از طریق برنامه هایی که می سازد سعی دارد افکار و باورهای نسل جوان را به سمتی که میخواهد، سوق دهد.
ماهواره مهمترین ابزار دشمن در جهت تأمین منافع آن است به طوری که علاوه بر آسیب هایی که ذکر شد، حس سرخوردگی و عقب ماندگی جهان سومی را به نسل جوان القا میکند تا از این طریق فرهنگ خود را برتر معرفی کند و نوجوانان و جوانان ما را غربزده کند.
مهمترین وظیفه بر عهده ی خانواده است که محیط خانه را از اینگونه ابزار پاک سازد و یا حداقل بتواند افکار و باورهای فرزندان خود را به گونه ای از اموزه های دینی و فرهنگ ملی غنی سازد که تاثیر فرهنگ غرب به مراتب کمرنگ تر شود.
از سوی دیگر اوقات فراغت نوجوانان و جوانان رابا برنامه های سالم ورزشی، هنری و تفریحات سالم پر کنند تا گرایش آن ها به برنامه های ماهواره کمتر شود.
و کلام آخر اینکه رابطه ی میان والدین و فرزندان باید به حدی از صمیمیت برسد که فرزندان به پیروی از کلام والدین، خیر و مصلحت خود را در ترک دیدن این برنامه ها بدانند.
ابتدا چنین به نظر می آمد که پیشرفت رسانه های ماهواره ای، پدیده ای کاملا مطلوب و عاری از خطاست و برای تحقق دهکده جهانی، لازم و ضروری است. گرچه ماهواره و تکنولوژی های جدید ارتباطی، سهم به سزایی در پیشرفت علم و رفاه انسانی دارند اما در تجربه کوتاه و چندین ساله معلوم شده است دارای برخی آسیب ها و پیامدهای منفی نیز هست.
با شناخت به موقع این آسیب ها، می توان زمینه را برای بهره برداری هر چه بهتر از این تکنولوژی، آماده ساخت. بنابراین در این مقاله بر آن شدیم شما را با برخی از آسیب ها و پیامدهای منفی ماهواره برای کودکان، جوانان و بزرگسالان، آشنا کنیم.
یکی از مهمترین و آشکارترین پیامدهای منفی فیلم ها و برنامه های شبکه های ماهواره ای،افزایش خشونت در جامعه است. تحقیقات مختلف روانشناسی با محوریت نظریه یادگیری مشاهده ای آلبرت بندورا نشان داده اند مشاهده صحنه های خشونت آمیز، گرایش به پرخاشگری را در بینندگان آن بالا می برد و این در حالی است که حجم قابل مشاهده برنامه های ماهواره ای به فیلم های سینمایی و سریال هایی اختصاص دارد که در آن صحنه های خشونت آمیز به طور مکرر تکرار می شود. سهل و آسان نشان دادن کشتار و قتل و هرگونه جنایت با سلاح سرد و گرم، ترس بیننده را فرو می ریزد؛ در واقع هنگامی که بیننده ساعت های متوالی، چنین برنامه هایی را می بیند، گویا در کلاس آموزشی ترویج خشونت قرار گرفته است. این تاثیرپذیری بر روی کودکان و نوجوانان بیشتر و قابل تامل تر است.
اکثر سریال ها و برنامه های ماهواره ای به راحتی و بدون هیچ سانسوری، مسائل جنسی را مطرح می کنند و نمایش می دهند. این شیوه ارائه اطلاعات حتی در آگهی های بازرگانی ماهواره ای نیز به وفور دیده می شود. متاسفانه بارها مشاهده شده فرزندان کوچک خانواده نیز بدون هیچ محدودیتی و در کنار والدین خود به تماشای این صحنه ها پرداخته اند و این در حالی است که هیچگونه ظرفیتی برای پذیرش اینگونه اطلاعات ندارند، در نتیجه تحت تاثیر آن قرار می گیرند. بلوغ زودرس یکی از نتایج منفی این مسئله است. الگوگیری و تکرار اعمال مشاهده شده با فرزندان کوچکتر نیز، بارها به علت همین مسئله گزارش شده است.
تبلیغات غلط و غلو شده در شبکه های ماهواره ای که دائما بر توانایی های جنسی افراد مجرد و متاهل تاکید می کنند، می تواند زمینه ساز شکل گیری باورهای غلط و کسب اطلاعات نادرست در زمینه مسائل جنسی افراد شود. این برنامه ها و تبلیغات که هدفی جز فروش محصولات خود ندارند، باعث شده اند بسیاری درباره چگونگی و توانمندی های جنسی خود شک کنند و در پی درمان های نادرست بروند. از سویی اطلاعاتی که برنامه های ماهواره ای درباره چگونگی روابط عاطفی در سریال ها و فیلم های خود نشان می دهند، باعث شکل گیری سبک های نادرست ارتباطی بین جوانان می شود.
تاثیر برنامه های ماهواره ای بر روی فرزندان خانواده ها یا همین نوجوانان و جوانان بیشتر است، به طوری که این گروه زمان بیشتری را صرف تماشای برنامه های ماهواره ای می کنند. این برنامه ها ارزش ها، باورها، تصورات، انتظارات و جهت گیری های ارزشی متفاوتی را تبلیغ و عرضه می کنند که باعث می شود به مرور زمان فاصله روانی بین والدین و فرزندان بیشتر و بیشتر شود و به انقطاع یا گسست نسلی بینجامد.
البته در پرونده شماره ۶۸ سپیده دانایی گفته شد بروز شکاف بین نسلی در بستر رشد، پیشرفت و تجارب متفاوت، اجتناب ناپذیر است و حتی زمینه ترقی و تعالی را فراهم می کند اما گسست و درگیری بین نسلی شدیدتر خواهد بوده و می توان آن را تا حدودی منفی ارزیابی کرد؛ زیرا در این وضعیت غالبا نوجوانان و جوانان می کوشند آخرین پیوندهای وابستگی خود را از والدین یا نسل بالغ بگسلند و اغلب در این راه به گردنکشی و طغیانگری می پردازند.
خلاصه آن که در یک گسست نسلی به جای تعامل بر سر ارزش ها جنگی تمام عیار شکل می گیرد. اختلافات و درگیری های شدید بین فرزندان و والدین، ترک منزل بدون اطلاع، حرمت شکنی ها و … نتیجه این فرایند است.
تماشای صرف و غیرنقادانه ای برنامه های متنوع ماهواره ای و مقایسه منفی خود با شخصیت ها و داستان های این برنامه ها، می تواند خوراک لازم، برای ایجاد یک درگیری حسابی بین زن و شوهر را فراهم کند. در واقع باید بپذیریم برنامه های ماهواره ای در فضا و جامعه دیگر ساخته شده و منطبق با هنجارها و ارزش های آن جامعه است که به طبع، برخی از این هنجارها و ارزش ها، با جامعه ما تداخل دارد و حتی متضاد است؛ حال اگر بخواهیم زندگی خود و همسرمان را با توجه به مشاهدات برنامه های ماهواره ای مقایسه، تفسیر و ارزیابی کنیم، خوب معلوم است که به در بسته می خوریم.
این در بسته می تواند منبع ناکامی، سرخوردگی و خشم ما را فراهم کند و در نتیجه باعث بروز تنش و درگیری در محیط خانواده شود. مقایسه های ذهنی نادرست، انتظارات نامعقول، توجیهات اشتباه، نارضایتی بی مورد، حسادت، روابط پنهانی و … در روابط همسران، همگی می تواند ناشی از تاثیر همین برنامه های ماهواره ای باشد.
شاید بارها پیش بیاید در خانه مشغول تماشای برنامه های ماهواره ای هستیدو عملا ورود، خروج یا صحبت های سایر اعضای خانواده خود را متوجه نمی شوید. این مسئله یکی از آسیب زاترین پیادهای استفاده مفرط از برنامه های تلویزیونی و ماهواره ای است که باعث می شود، ارتباط برقرار کردن و تعاملات بین خانوادگی و حتی دوستان خودرا در اولویت دوم قرار دهیم و زمان بیشتری را به تماشای برنامه های مختلف بپردازیم. این مسئله خود به مرور باعث ایجاد فاصله روانی بین همسران، فرزندان، والدین و دوستان می شود.
برنامه های ماهواره ای چنان با جذابیت و تنوع همراه می شوند که همه سعی خود را بر میخکوب کردن و یکجا نشاندن بیننده خود می کنند. این تنوع، سرگرمی و جذابیت باعث می شود برخی افراد تا ساعت ها، زمان خود را برای تماشای برنامه های مختلف ماهواره ای اختصاص بدهند که نتیجه ای جز اتلاف وقت ندارد و حتی گاهی باعث ایجاد وابستگی می شود؛ به طوری که اگر زمانی فرد نتواند یک برنامه را به هر دلیلی مشاهده کند، دچار احساسات منفی می شود و دائما در پی رفع آن دلیل خواهد بود، انگار نبض زندگی او با نبض ماهواره، گره خورده است.
تماشای مفرط برنامه های ماهواره ای آن هم تا پاسی از نیمه شب، باعث کاهش عملکردهای آموزشی و تحصیلی دانش آموزان و دانشجویان می شود؛ بطوری که در کلاس درس دائما چرت می زنند و وقت کمی را نیز برای انجام تکالیف درسی و آموزشی خود می پردازند. همچنین افراد بزرگسال نیز در محیط کار با مواردی چون تاخیر،غیبت و اهمالکاری روبرو می شوند که باعث افت عملکرد شغلی آنان می شود.
زمان زیادی از برنامه های ماهواره ای به تبلیغات کالاهای مختلف اختصاص یافته است. بیشتر این تبلیغات بر محور کالاهای بهداشتی – آرایشی و مُد است. این تبلیغات آنچنان با جذابیت و پرتکرار ارئه می شوند که مخاطب خود را به خرید آن ترغیب و وسوسه می کند.
در چند سال اخیر بسیاری از رسانه های داخلی مانند تلویزیون و روزنامه سعی کرده اند مردم را نسبت به نادرست بودن و زیان آور بودن این تبلیغات و محصولات آگاه کنند اما این روند گویا همچنان ادامه دارد و نتیجه ای جز افزایش مصرف گرایی ندارد.
تماشای مفرط برنامه های ماهواره ای باعث ایجاد سکون و بی حرکتی در بینندگان آن می شود که این خود می تواند زمینه های سردرد شدید، گردن درد، اختلالات خواب، خشک شدن چشم ها و دشواری در دید، اضافه وزن و … را فراهم کند. با این توصیف می توان گفت گرچه ماهواره می تواند در هشیار کردن، اطلاع رسانی و پیشرفت نقش مهمی داشته باشد، اثرات و پیامدهای منفی نیز به جای می گذارد؛ تا جایی که کشورهای مختلف برای این موضوع در حال چاره اندیشی هستندو هزینه های هنگفتی را صرف کاهش آسیب های ماهواره می کنند. شما می توانید با مطالعه مقاله «راهکارهای کاهش آسیب های ماهواره»، در همین شماره، با برخی از شیوه های پیشگیرانه و مقابله ای کاهش و کنترل پیامدهای منفی ماهواره آشنا شوید.