برای اینکه بدانید چه روش زایمانی مناسبتر است باید با آنها آشنا شوید. اگر چه در نهایت این دکتر شماست که میگوید کدام روش مناسبتر است.
این حکم کلی نیست!
حرف و حدیث های زیادی در مورد ۲ روش زایمان در جامعه وجود دارد. خانم ها معمولا در جمع های خانوادگی و دوستانه از تجربیات خود می گویند و یکی از این روش ها را تایید و دیگری را رد می کنند. در حالی که انجام عمل زایمان از فردی به فرد دیگر متفاوت است!
نمی توان در مورد خوب و بد بودن و منافع و مضرات هیچ کدام از این روش ها حکم کلی صادر کرد. انتخاب هر کدام از این روش ها توسط پزشک، پس از سنجیدن عوامل زیادی صورت می گیرد. اگر شرایط را کاملا عادی و طبیعی فرض کنیم، پیشنهاد پزشک زایمان طبیعی است.
این طبیعی بودن فاکتورهای زیادی دارد مثلا سایز جنین با اندازه لگن مادر تناسب داشته باشد و پیش بینی عبور او از لگن مادر برای پزشک امکان پذیر باشد. سلامت جنین هم در این میان مهم است چراکه زایمان طبیعی عملی زمان بر است و گاه تا ۱۰ ساعت طول می کشد و جنین هم باید توان همراهی این دوران را داشته باشد. مسائلی مثل شکل قرار گرفتن جنین در شکم مادر و ضربان قلب او از عواملی است که شکل زایمان را تعیین می کند.
اما در مواردی خاص پزشکان از ابتدای بارداری سزارین را به عنوان بهترین و کم خطر ترین راه برای مادر در نظر می گیرند. مادرانی که بیماری دیابت دارند معمولا فرزندان درشتی خواهند داشت و انجام زایمان طبیعی برای آن ها کاری دشوار است. از سوی دیگر در مادران نوجوان و بسیار جوان هم توصیه به انجام عمل سزارین است.
برای دختر ۱۵ یا ۱۶ ساله ای که باردار است، زایمان طبیعی کار ساده ای نیست و خطراتی مادر و فرزند را تهدید می کند. به جز موارد خاص، انتخاب و پیشنهاد اول متخصصان زنان و زایمان، طی مراحل طبیعی برای تولد نوزاد است.
برای مادرانی که دوقلو یا چند قلو باردار هستند هم گاه توصیه به سزارین می شود. به خصوص در مورد چند قلو ها زایمان طبیعی می تواند حیات جنین های دیگر را تهدید کند چون ممکن است همه آن ها در موقعیت مناسبی قرار نگرفته باشند.
تصور شما غلط است
متاسفانه در حال حاضر و به دلیل نبود آگاهی در سطح جامعه، باور و تصور غلطی نسبت به زایمان طبیعی وجود دارد. در بسیاری از کشورهای اروپایی، در دوران بارداری اطلاعات بسیاری در مورد فواید زایمان طبیعی به خانم ها داده می شود و تصور غالب با آنچه در جامعه ما رواج دارد، متفاوت است.
به خصوص با رواج روش هایی با نام «زایمان بدون درد» که در برخی از بیمارستان های ما هم انجام می شود، در جریان زایمان طبیعی مادر درد کمتری هم می کشد
زایمان طبیعی درد بسیاری دارد و استفاده از روش های جدید می تواند کمک زیادی به تولد نوزادان به شکلی طبیعی کند. به همین دلیل بسیاری از خانم ها در همان مراحل اول بارداری به پزشک شان اعلام می کنند که قصد زایمان با روش سزارین را دارند و به هیچ وجه حاضر به زایمان طبیعی نیستند.
این خواسته بیمار هرچند که بر اساس اصول علمی و حتی قانونی خواسته درستی نیست اما با توجه به اصرار مادر معمولا پزشکان همین کار را انجام می دهند.
دردهای سزارین برعکس طبیعی
اسم این دو شکل زایمان خود نشان دهنده تفاوت عمده بین آن هاست؛ زایمان طبیعی و عمل سزارین! در اولین گام باید توجه کرد که سزارین یک عمل جراحی است.
هرچند که در روش های جدید سعی می شود از بی حسی های موضعی برای انجام این کار استفاده شود اما هنوز هم از بیهوشی برای سزارین استفاده می شود. عوارض داروهای بیهوشی کم نیست ضمن این که مادر با توجه به حال و شرایطی که دارد نمی تواند در ساعت های اولیه پس از تولد به نوزادش شیر بدهد.
مراقبت های بعد از سزارین خیلی بیشتر از زایمان طبیعی است؛ در حقیقت روند درد کشیدن مادران در این دو روش کاملا برعکس است. در زایمان طبیعی مادر تا پیش از تولد درد بسیاری را تحمل می کند اما پس از آن آسوده است در حالی که در سزارین، مادر قبل از زایمان درد زیادی تحمل نمی کند اما پس از جراحی تازه درد او آغاز می شود و به مراقبت های بیشتری احتیاج دارد.
به همین دلیل مادرانی که زایمان طبیعی داشته اند خیلی زود تر از جا بلند می شوند و شروع به انجام فعالیت های روزمره می کنند. سزارین عوارض کلی جراحی ها را هم به همراه دارد.
با هر بار باز شدن شکم خطر چسبندگی برای جراحی های بعدی وجود دارد. ممکن است لوله های رحم دچار چسبندگی شده و نازایی را به همراه داشته باشد؛ این ها مسائل بی اهمیتی نیست.
با تمام این تفاسیر، مواقعی هست که برای نجات جان مادر و نوزاد، پزشک مجبور به انجام عمل سزارین است. به جز موارد خاصی که ذکر شد، گاهی در آخرین ساعات پیش از تولد نوزاد، مشکلاتی پیش می آید مثلا نوزاد نمی چرخد و توان خروج طبیعی از لگن را ندارد یا کیسه آب مادر پاره می شود. در این حالات امکان صبر کردن وجود ندارد و مادر باید هرچه سریع تر به اتاق عمل منتقل شود.
خانواده ها باید توجه داشته باشند که این موضوع در کنترل هیچ کس نیست. درست است که پزشک تشخیص خود را به زایمان طبیعی داده است اما اوضاع روند طبیعی خود را طی نکرده است. این موضوع حتی در کنترل مادر هم نیست. همه عواملی که گفته شد دست به دست هم می دهند و گاه در ساعات آخر پزشک را وادار به گرفتن تصمیم اورژانس می کنند.
تحرک می تواند زایمان را آسان تر کند
اگر تصورات غلط در جامعه اصلاح شود، هیچ مادری چنین درخواستی نمی کند. شاید کمتر خانمی به این نکته توجه کند که در سزارین، دوبرابر بیش از زایمان طبیعی از او خون دفع می شود. یکی از تصورات غلطی که در مورد زایمان طبیعی بیان می شود، آسیب رسیدن به دستگاه تناسلی خانم هاست.
در حالی که اگر برشی که هنگام زایمان طبیعی ایجاد می شود، به موقع باشد و بعد از آن با دقت بخیه زده شود، مشکلی متوجه خانم ها نیست. طبیعی است که بعد از زایمان واژن خانم ها کمی باز تر شود اما در بیشتر موارد، پس از ۴ ۵ ماه این مشکل تا حد زیادی برطرف می شود.
به هیچ وجه عنوان نمی توان منکر درد زیاد زایمان طبیعی و عوارض آن شد، اما روش های ساده ای برای کاهش این عوامل وجود دارد. نمونه زایمان های طبیعی در میان زنان عشایر به دلیل تحرک و جنب و جوشی که دارند بسیار راحت و آسان است. در حالی که نمونه های چنین زایمان هایی در محیط های شهری کم است.
کمبود تحرک در زنانی که در شهر زندگی می کنند، یکی از دلایلی است که زایمان آن ها را مشکل می کند. پیاده روی ها مرتب نه تنها باعث طراوت مادر و سلامت او و جنین می شود، بلکه روند زایمان را هم برای هر دو آن ها آسان تر می کند.